Lekkages in VS van sterk broeikasgas methaan vanuit de ruimte opgespoord
De uitstoot van het sterke broeikasgas methaan wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door lekkages die plaatsvinden bij de wereldwijde olie- en gaswinning. Vanuit de ruimte zijn die goed te zien. Met behulp van satellietmetingen hebben onderzoekers ze opgespoord in de Verenigde Staten, waardoor ze de lekkages nu van dag tot dag kunnen blijven volgen. Dat blijkt uit een Nederlands-Amerikaanse studie die vandaag is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Scientific Reports.
De uitstoot van methaan wordt sinds 2017 in kaart gebracht door het Nederlandse satellietinstrument Tropomi. Aan de totstandkoming ervan werkten destijds honderden wetenschappers van verschillende Nederlandse onderzoeksinstituten mee. Het belang ervan is groot, vertelt Pieternel Levelt van de TU Delft en het KNMI.
"Ik denk dat deze satellietmetingen in de toekomst heel belangrijk worden. Omdat je met één instrument de hele wereld kunt meten. En methaan is een broeikasgas, dat van groot belang is voor het Parijse Klimaatakkoord." Tropomi stuurt elke dag 20 miljoen metingen terug naar de aarde. Op basis daarvan wordt onderzoek gedaan naar de uitstoot van methaan en naar de luchtkwaliteit.
Waar de uitstoot van methaan in Nederland in de afgelopen dertig jaar bijna is gehalveerd, groeit die in andere landen juist fors. Bij klimaatonderzoekers leidt dit tot zorgen, omdat methaan een 25 keer sterker broeikasgas is dan CO2. Broeikasgassen warmen het klimaat op.
In de Verenigde Staten wordt op dit moment meer olie en gas gewonnen dan ooit tevoren. En die winning leidt ook tot methaan-lekkages.
De onderzoekers keken specifiek naar de locatie in de VS waar de grootste hoeveelheid olie en (schalie-)gas wordt gewonnen. Dat is een regio in Texas van honderden kilometers breed. Alleen het methaan dat niet gebruikt wordt als energiebron, dat wat per ongeluk de lucht ingaat, kan vanuit de ruimte worden gezien. Gekozen werd voor dit gebied in de VS, omdat hier ook voldoende gegevens vanaf de grond beschikbaar zijn.
Met metingen uit vliegtuigen en met behulp van informatie van de olie- en gas bedrijven zelf konden de metingen vanuit de ruimte worden gecontroleerd, zegt Levelt. "In andere gebieden waar veel olie en gas wordt gewonnen, zoals in het Midden-Oosten en Rusland, hebben we die andere informatie niet zo snel voorhanden. Dus je kunt in de VS beter kijken of de data kloppen." Nu dat het geval is, zal in de toekomst ook naar andere gebieden in de wereld worden gekeken.
De hoeveelheid methaan die vrijkomt bij lekkages in de Amerikaanse fossiele industrie is fors. Het gaat naar schatting om meer dan 40 procent van de totale methaan-uitstoot in de VS, de moerasgebieden uitgezonderd. Met de metingen vanuit de ruimte kan in de toekomst steeds beter worden toegezien op de naleving van klimaatafspraken, verwacht Levelt. "Je kunt de metingen gebruiken om te kijken of de maatregelen die de uitstoot moeten verminderen wel echt effectief zijn. En dat is in het belang van het Klimaatakkoord."
De vraag is vooralsnog wel wat de Amerikaanse autoriteiten met de informatie doen, aangezien president Trump de procedure om uit het Klimaatakkoord van Parijs te stappen in gang heeft gezet.
Snel positieve gevolgen bij aanpak methaan
Ook de relatief korte levensduur van methaan in de atmosfeer, maakt de aanpak ervan interessant, zegt Levelt. Waar CO2 honderden jaren in de atmosfeer, biosfeer en oceanen blijft, is dit bij methaan maar ongeveer tien jaar.
"Dit betekent dat als je nu ingrijpt je daarvan al na tien à twintig jaar het effect kunt meten. Dat maakt methaan een heel belangrijk broeikasgas in het klimaatakkoord." Dat wil zeggen dat als de uitstoot van methaan effectief wordt aangepakt, dit snel positieve gevolgen zal hebben voor de opwarming van de aarde.
