Groot enthousiasme bij eerste metingen Nederlandse 'klimaat-satelliet'
Wetenschappers zijn enthousiast over de eerste resultaten van een satelliet-instrument van Nederlandse makelij voor atmosfeeronderzoek. Het instrument Tropomi cirkelt sinds 13 oktober in een satelliet rond de aarde.
Op die dag werd Tropomi met een raket vanaf Russisch grondgebied de ruimte ingeschoten. Met Tropomi kan de luchtkwaliteit nog veel beter dan tot voor kort worden gemeten. Ook is het de bedoeling dat de satelliet, de Sentinel-5P van ESA, data levert voor klimaatonderzoek.
Luchtvervuiling India
"Een staaltje van Neerlands trots", wordt Tropomi genoemd. Honderden Nederlandse wetenschappers en technici hebben er jarenlang aan gewerkt. Dagelijks stuurt Tropomi nu beelden naar de aarde, waarop gedetailleerd te zien is waar en hoe sterk de lucht vervuild is.
Zo is de omvang van de extreme luchtvervuiling in India goed zichtbaar. Ook is bijvoorbeeld te zien waar bosbranden zijn in het Amazone-gebied en waar de luchtvervuiling die afkomstig is van de Hoogovens in IJmuiden heen waait.
Ook bijvoorbeeld in Rotterdam is veel nauwkeuriger te zien waar de luchtvervuiling vandaan komt en hoe hoog de concentraties van vervuilende stoffen zijn.
10 jaar in één dag
Volgens Jasper Wamsteker van Netherlands Space Office komen nu met de beelden van één dag net zoveel gegevens binnen als vroeger met 10 jaar aan metingen.
Het succes is niet helemaal vanzelfsprekend, want ook na de geslaagde lancering zijn er nog genoeg spannende momenten geweest, zegt Wamsteker.
"De satelliet is met zijn zonnepanelen in samengevouwen toestand in de raket geplaatst. Direct nadat de satelliet in de juiste baan terecht was gekomen, vouwden de zonnepanelen uit en na het eerste rondje om de aarde kwam het verlossende eerste signaal binnen.
De basisfuncties van de satelliet werkten. Maar het duurde nog een paar weken voordat duidelijk werd dat Tropomi de beloofde prestaties leverde.
Opwindende tijd
Cruciaal was het openen van een zogenoemde koelerdeur, vertelt Wamsteker. "Dit werd op de voet gevolgd door Nederlandse ingenieurs in het vluchtleidingscentrum van ESA in Darmstadt.
Nadat dit gelukt was, konden sensoren worden gekoeld. "Dit was een opwindende tijd, want door de koeling gingen de sensoren van Tropomi steeds beter hun werk doen. Uiteindelijk dus nog veel beter dan gehoopt."
Tropomi is een samenwerkingsverband van KNMI, TNO, SRON en Airbus Defence en Space Netherlands. Opdrachtgevers zijn de Europese ruimtevaartorganisatie ESA en het ruimtevaartagentschap NSO.
De internationale pers is inmiddels uitgenodigd om op een presentatie op 1 december in het Duitse Oberpfaffenhofen de eerste beelden te komen bewonderen.