Chinese coronavirus niet in Europa, maar Erasmus MC is er toch druk mee

Het nieuwe coronavirus uit China, dat inmiddels bij ruim veertig mensen is vastgesteld, is ineens de belangrijkste bezigheid van virus-onderzoekers in het Rotterdamse Erasmus MC. Inmiddels is een tweede persoon overleden aan het virus en is er na Thailand ook een geval opgedoken in Japan.

China heeft bij het onderzoek naar het virus de hulp ingeroepen van experts over de hele wereld, waaronder dus ook die van het Erasmus MC. "We vergaren informatie, overleggen en ontwikkelen dan tests om het virus te kunnen detecteren", zegt viroloog Bart Haagmans. Het Erasmus MC is een van de wereldwijde 'referentielaboratoria'. Mochten mensen in Nederland klachten hebben die mogelijk op het coronavirus wijzen, dan kunnen ze daar gediagnosticeerd worden.

Via de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) praat Haagmans in teleconferenties vrijwel dagelijks met collega's uit andere Europese landen, Amerika en China over wat hun volgende stappen worden. Volgens het Europese gezondheidsinstituut ECDC is het risico dat het coronavirus ook in Europa opduikt laag.

Vooralsnog lijkt de uitbraak redelijk onder controle, zegt Haagmans. Anders dan bij de SARS-uitbraak ondernemen de Chinezen nu sneller actie, worden patiënten geïsoleerd of in quarantaine geplaatst. Zo wordt de kans verkleind dat het virus van mens op mens wordt overgedragen.

"Er zijn vooralsnog gelukkig geen voorbeelden bekend van ziekenhuispersoneel dat werd geïnfecteerd door een patiënt", zegt Haagmans. "Dat was een probleem toen de SARS- en MERS-virussen uitbraken."

Markt

De meeste patiënten liepen het nieuwe coronavirus op op een markt in de miljoenenstad Wuhan in Oost-China. Daar werden waarschijnlijk ook vleermuizen en andere dieren verkocht. Maar zowel de patiënt in Thailand als de Japanse patiënt waren niet op die bewuste markt geweest.

Zij bezochten wel een andere markt. De Chinezen onderzoeken dan ook of er nog andere bronnen zijn. "Als de besmetting komt van een plek met handelswaar die op meerdere markten wordt verkocht, dan heb je natuurlijk een probleem", zegt Haagmans.

Een van de overleden patiënten, een 61-jarige man, had overigens al andere aandoeningen: tumoren in zijn buik en een chronische leveraandoening. Het tweede slachtoffer, een man van 69, was op 4 januari opgenomen met een hartspierinfectie en tuberculose.

In de Chinese staatsmedia wordt bericht over het virus, en dat op zich is al nieuws, zegt correspondent Sjoerd den Daas in het NOS Radio 1 Journaal. "Er is openheid en dat is anders dan bij de SARS-uitbraak een paar jaar geleden. Men is hier niet zo goed in het brengen van slecht nieuws. De autoriteiten hoopten toen dat ze het SARS-virus snel onder controle zouden krijgen, maar het werd een enorme pandemie met ruim 800 doden."

Deze keer lijkt de ziekte zich niet zo snel te verspreiden. Toch is er wel angst onder de bevolking, zegt Den Daas. "Maar dat wordt aardig gemanaged in staatsmedia. Ook door het te bagatelliseren. Door heel duidelijk te stellen dat dit - met de informatie van nu - niet makkelijk van mens tot mens wordt overgedragen. Natuurlijk zijn mensen bang. Mensen maken zich hier sowieso gauw zorgen over de voedselveiligheid."

Die zorgen zijn nog groter in miljoenenstad en handelscentrum Hongkong. "Daar zie je nu al dat de treinen en vliegtuigen uit Wuhan extra gecontroleerd worden, en iedereen die klachten heeft die lijken op een longontsteking wordt opgeroepen zich direct te melden bij een ziekenhuis."

Dat de aanpak van het virus de hoogste prioriteit heeft in China, heeft ook te maken met het Chinees nieuwjaar, eind deze maand. "De komende dagen gaat de grote exodus weer beginnen. Honderden miljoenen mensen gaan op reis met het vliegtuig, de trein en de auto. Men wil echt zeker weten dat dat in elk geval het virus niet verder vooruit zal helpen."