De Iraanse zangeres Negin Parsa heeft lange blonde lokken, draagt een flinke laag make-up en hippe kleding. Ze heeft ruim 160.000 volgers op Instagram, een platform dat in tegenstelling tot Twitter en Facebook niet is geblokkeerd in Iran. "Ze noemen me wel eens de Iraanse Anouk", vertelt Negin trots: ze is groot fan van de Nederlandse zangeres. Maar in tegenstelling tot Anouk mag Negin niet solo zingen in het openbaar, want dat is in Iran voorbehouden aan mannen.
Vrouwen mogen alleen een achtergrondkoortje vormen. Toch zong Negin tijdens een concert eerder dit jaar twintig seconden solo. "Ik was de eerste vrouw die dat deed sinds de Islamitische Revolutie", claimt ze. "Daarom mag ik niet meer optreden. Het is zo verdrietig, ik ben mijn werk, mijn liefde, mijn droom kwijt. Maar ik zal nooit opgeven."
In een park in Noord-Teheran treffen we de meidenband Polaris, die bezig is een videoclip op te nemen. Maar nog voordat we hen kunnen filmen duikt de politie op. De meiden worden weggestuurd, tot hun grote verdriet. Een ouder wijt het ingrijpen van de politie aan de haren van de meisjes, die niet genoeg bedekt waren.
Steeds meer vrouwen dragen de 'hijab', een hoofddoek, nog maar heel losjes op het achterhoofd, sinds de hervormingsgezinde president Hassan Rohani de teugels een beetje heeft laten vieren. Toch belanden activisten die opkomen voor vrouwenrechten nog steeds in de gevangenis.
Een ander leven
Veel moderne Iraniërs leiden achter gesloten deuren een geheel ander leven dan op straat. Er wordt op feestjes alcohol gedronken en gedanst, wat officieel verboden is. Als er agenten aan de deur komen krijgen ze steekpenningen toegestopt, vertellen mensen ons.
'Q' maakt deel uit van de underground scene van Teheran. Hij is een half jaar geleden nog gearresteerd toen er een inval was op een feest. Zijn telefoon is toen ingenomen, maar hij kreeg geen lijfstraf in de vorm van stokslagen. "De beste feestjes zijn in de bergen want die zijn moeilijk te bereiken", zegt hij.
Q leidt een groep jongleurs. Ze oefenen in een bos, verscholen tussen de bomen, omdat hun kunstvorm nog niet algemeen is geaccepteerd. "Het vuur dat we gebruiken bij het jongleren wordt geassocieerd met satans-aanbidding, maar ik vind vuur een van de meest pure stoffen die bestaan. Er schuilt geen zonde in."
De omhelzing van een vrouw biedt ons troost. We missen dat in onze muziek.
In een bomvol café luisteren hippe mannen en vrouwen samen, onder het genot van malt-bier, naar een zangduo uit Zuid-Teheran. Volgens de aanwezigen had dit enkele jaren geleden niet gekund, maar nu worden dergelijke evenementen gedoogd. Zangeres Negin Parsa is één van de bezoekers en lonkt naar de microfoon die haar door de overheid ontzegd is.
Zanger Mohammadali Zakeri vertelt Negin na zijn optreden dat hij zijn achtergrondzangeres heeft moeten ontslaan, omdat ze geen deel uitmaakte van een koortje. "We waren beiden erg verdrietig", zegt Zakeri. "We leunen een groot deel van ons leven op vrouwen, die ons kalmeren. De omhelzing van een moeder, echtgenote of dochter biedt ons troost. We missen dat in onze muziek."
Amir Hoessein is het echter roerend eens met het zangverbod voor vrouwen. "Zingende vrouwen zijn 'haram' en hier in Iran volgen we de islamitische wetten." Amir runt de Shia Ninja's, een vechtsportschool waar kinderen worden gedrild om islamitische strijders te worden. "Dood aan degenen die tegen de voogdij van de islamitische wetgever ingaat", schreeuwen ze. De kinderen bereiden zich volgens Amir voor om 'soldaten voor ayatollah Khamenei' te worden.
Hoessein probeert zijn pupillen af te schermen van zondige en westerse invloeden. "Terwijl wij druk zijn met onze religieuze en politieke activiteiten zijn onze vijanden actief. Het is een culturele oorlog." Over zangeres Negin Parsa is zijn oordeel klip en klaar: "Dit soort vrouwen zijn helaas misleid door onze vijanden en gedragen zich als pionnen in de oorlog tegen de Islamitische Republiek Iran."
"Ik wil hem niet bestrijden", reageert Negin. "Ik wil met mannen als hij praten en hem vragen waarom hij zo denkt." Beiden reageren aanvankelijk positief op een ontmoeting geïnitieerd door Nieuwsuur, maar uiteindelijk komt een concrete afspraak niet tot stand.
Omdat Negin niet meer mag optreden werkt ze nu aan een Engelstalig solo-album, dat ze online wil uitbrengen. Ook dat is illegaal in Iran. Ze weet dat ze daarmee een gevangenisstraf riskeert, maar de jonge zangeres kiest er bewust voor in Iran te blijven. "Ik houd van mijn land en wil iets veranderen, daarom ga ik niet emigreren."
De interviews zijn vlak voor de recente protesten afgenomen. Na het uitbreken van de rellen en de daaropvolgende internetblokkade mocht Nieuwsuur niet meer op straat filmen. Verslaggever Rudy Bouma vertelde hierover in onze uitzending van vorige week:
