'Zorgwekkende toename': aantal verkeersdoden door alcohol meer dan verdubbeld

Het aantal dodelijke slachtoffers door alcohol in het verkeer is in twee jaar tijd meer dan verdubbeld. In 2016 vielen er dertien doden bij ongelukken gerelateerd aan alcohol, vorig jaar waren dat er 36. Dat blijkt uit cijfers die de NOS bij de politie heeft opgevraagd.

Ook voor dit jaar ziet het er slecht uit. Tot en met september zijn er al 29 doden gevallen door alcoholgebruik in het verkeer. De stijging lijkt dus verder door te zetten, ook omdat in de winter relatief meer ongelukken gebeuren.

In het algemeen vinden steeds meer ongevallen plaats waarbij alcohol in het spel is. In 2016 ging het nog om 2379 ongevallen, vorig jaar waren het er 2731. De stijging is opvallend: volgens de politie was de tendens juist dat er minder alcohol in het verkeer was.

Hoe het kan dat het aantal 'alcoholongelukken' is toegenomen, weet de politie niet. Een mogelijke verklaring is de combinatie van alcohol- en drugsgebruik door automobilisten, zegt een woordvoerder. "Wij zien helaas een stijging van het gebruik van drugs in het verkeer."

De cijfers laten dat ook zien: in 2016 hadden nog 178 betrokkenen bij een ongeval zowel alcohol gedronken als drugs/medicijnen gebruikt, vorig jaar waren dat er 423. En dit jaar zijn het er nu al meer, eind september stond de teller al op 428.

'Zorgwekkend'

De politie noemt de toename van het aantal slachtoffers door alcohol in het verkeer zorgwekkend. "We moeten daar dieper induiken om te onderzoeken wat de precieze oorzaken zijn."

Het zijn vooral willekeurige weggebruikers die slachtoffer worden van de ongevallen. Van de 93 dodelijke slachtoffers na 2016 ging het twee keer om de beschonken bestuurder zelf.

Volgens de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) ligt het werkelijke aantal verkeersdoden door alcohol overigens nog hoger dan de cijfers van de politie laten zien. Dat komt doordat het alcoholpromillage van omgekomen verkeersdeelnemers vaak niet gemeten wordt, omdat zij niet meer juridisch vervolgd kunnen worden, aldus het SWOV.

Controles

Opvallend is dat er steeds minder vaak grote alcoholcontroles ('fuikcontroles') worden gehouden. Volgens de politie komt dat doordat die, door sociale media, vaak al heel snel bekend worden in de omgeving. Daarom voeren agenten nu vaker gerichte drank- en drugscontroles uit, bijvoorbeeld vanuit voertuigen die minder opvallen.

Zo ziet zo'n drugscontrole eruit:

De politie erkent wel dat alcoholcontroles de laatste jaren minder prioriteit hebben gekregen: de aandacht ging vooral naar andere oorzaken van ongelukken, zoals afleiding door de smartphone.

Prioriteiten

Volgens oppositiepartij PvdA blijven grote fysieke alcoholcontroles "keihard nodig". De partij betreurt het dat de politie er steeds meer taken bij heeft gekregen, waardoor er minder tijd overblijft voor dit soort controles.

Ook coalitiepartijen CDA en VVD vinden dat de politie meer prioriteit moet geven aan grote alcoholcontroles. Fuikcontroles helpen altijd, zegt CDA-Kamerlid De Pater-Postma. "De controles vormen een stukje preventie, maar ze laten ook zien waar de norm ligt. Handhaving, wijzen op die norm, is absoluut noodzakelijk."

Alcoholslot

De VVD ziet het liefst een terugkeer van het alcoholslot, dat in 2016 definitief verdween vanwege technische en juridische bezwaren. "Er zitten misschien allerlei nadelen aan, maar dat interesseert me niet zo", zegt Tweede Kamerlid Dijkstra. "Ik vind dat notoire drankrijders nooit meer achter het stuur mogen zitten. Dat gebeurt nu wel."