Lagerhuis weer bijeen, laatste kans voor 'halloween-brexit'

Het is natuurlijk gevaarlijk, zeggen dat het alwéér een cruciale dag is voor de brexit. Toch is dat wel zo. Sinds 14.30 uur wordt in het Lagerhuis weer gedebatteerd. Aan het einde van het debat staan twee stemmingen gepland; de uitkomst daarvan bepaalt of het Verenigd Koninkrijk daadwerkelijk op 31 oktober uit de Europese Unie kan stappen.

Je kunt het debat hier live volgen.

Een halloween-brexit is een vurige wens van premier Johnson. Als het Lagerhuis hem steunt, komt de brexit plotseling dichtbij. Maar zoals altijd in dit proces: niets is zeker en er liggen nog allerlei gevaren op de loer.

Eerst vandaag. Nadat het Lagerhuis zaterdag een stemming over de nieuwe brexit-deal van Johnson en de EU had uitgesteld, wordt vermoedelijk in de vroege avond gestemd over de wetgeving over de implementatie van dat akkoord. De Withdrawal Agreement Bill is nodig om alle brexit-afspraken te verankeren in de Britse wet. Als het Lagerhuis zich uitspreekt voor implementatie, hoeft het niet meer te stemmen over de deal zelf.

Britse media gaan ervan uit dat Johnson hiervoor een meerderheid kan krijgen, al is de stemverhouding in het brexit-proces altijd een onzekere factor. Maar dan volgt nog een stemming: over het tijdpad voor de komende dagen.

Twee dagen voor 110 pagina's

Om de brexit-deadline van 31 oktober te halen, moet het Lagerhuis uiterlijk op donderdag definitief akkoord gaan. Dat betekent dat parlementariërs maar twee dagen de tijd hebben om verder te debatteren en amendementen in te dienen. Veel oppositieleden vinden dat te kort, gezien het belang en de omvang (110 pagina's) van de wet.

De vraag is dus of een meerderheid van parlementariërs instemt met dat krappe schema. De man die de regeringsbelangen moet behartigen in het Lagerhuis, Johnsons vertrouweling Jacob Rees-Mogg, waarschuwde al dat tegenstemmers een brexit op 31 oktober onmogelijk maken. Ook andere grote wetten zijn in korte tijd aangenomen, zei hij verder.

"Als Johnson de eerste stemming wint, is dat een grote morele opsteker. Dan is de eerste horde genomen en is er - in principe - een meerderheid voor de deal", zegt correspondent Tim de Wit. "Maar dan is hij er nog lang niet. Als hij de stemming over zijn tijdspad verliest, wordt 31 oktober onmogelijk en moet hij het door hem gehate uitstel vragen. Hoe kort ook, daarmee breekt hij zijn belofte."

Bovendien krijgt Johnson volgens De Wit nog te maken met een palet aan amendementen die het hem moeilijk kunnen maken. "Als Johnson gedwongen wordt iets aan de deal te veranderen, kan die meerderheid weer als sneeuw voor de zon verdwijnen. Dus nee, Johnson is er, als hij z'n eerste slag wint straks, nog lang niet."

Brussel wacht gelaten af

De rest van het brexit-proces hangt af van hoe de stemmingen vandaag eindigen. Bij een 'ja' volgen er, kort samengevat, lange dagen met veel vergaderingen en nieuwe stemmingen - eerst in het Lagerhuis, vanaf vrijdag in het Hogerhuis. Bij een 'nee' dreigt een lang(er) brexit-uitstel en vrijwel zeker ook nieuwe verkiezingen.

En in Brussel? Daar wachten ze rustig af. Het Europees Parlement, dat ook moet stemmen over het nieuwe brexit-akkoord, heeft al besloten om de stemming pas volgende week te houden. Eerst maar eens zien hoe ver ze in Londen komen, is de gedachte.

Het b-woord is hoe dan ook weer alom present in de komende dagen. En misschien wel langer.