Al jullie vragen (én antwoorden) over de Turkse aanval in Noordoost-Syrië

Na de Turkse aanval in het Noordoosten van Syrië leven er veel vragen. Wat wil Turkije? Wie gaat er winnen? Wat gebeurt er met de vluchtelingen? Correspondenten Lucas Waagmeester (Turkije) en Daisy Mohr (Midden-Oosten) legden tijdens een live Q&A op YouTube en Facebook uit wat er aan de hand is en probeerden de belangrijkste vragen te beantwoorden.

Kijk hier de hele Q&A terug:

Veel mensen zijn na jaren oorlog in Syrië een beetje kwijt hoe de situatie in het land precies is, en zeker specifiek in het noordoosten van Syrië. In het land zijn diverse strijdgroepen en landen actief.

Een van de vragen is dan ook: wie vecht er nou eigenlijk tegen wie?

In deze video proberen Lucas en Daisy dat uit te leggen:

Vraag: wie is er sterker?

Lucas: "Nou, die vraag is makkelijk te beantwoorden. Het Turkse leger is het op een-na-grootste leger binnen de NAVO. Van alle lidstaten zijn de Verenigde Staten het machtigst, ook technologisch. Maar het Turkse leger zit daar dus direct achter. De Koerdische militie is wel getraind door de Amerikanen, dat maakt dit tot een heel erg rare clash."

Daisy: "Er zijn al iets van 180 doelwitten geraakt, dat is echt veel. De Koerdische strijdkrachten zitten op de grond, die kunnen daar misschien heel goed vechten, maar tegen luchtaanvallen kunnen ze weinig doen."

Lucas: "Op die luchtaanvallen heeft de Koerdische militie geen antwoord, dus dan kom je weer bij het scenario dat ze misschien hulp zoeken bij Assad en de Russen, maar daar zijn we nog lang niet. De Koerdische militie is geen goed georganiseerd staatsleger dat met verschillende onderdelen vanuit de lucht en over land oorlog voert, daar is Turkije absoluut de bovenliggende partij. Maar die Koerdische militie heeft wel heel veel gevechtservaring in guerrilla, aanslagen, achter de linies opereren, verdwijnen in de bevolking.

Vraag: Komen er vluchtelingenstromen op gang?

In Noordoost-Syrië zijn veel bewoners op de vlucht geslagen voor het oorlogsgeweld. Maar kunnen er weer nieuwe vluchtelingenstromen naar Europa op gang komen?

Lucas en Daisy over de mogelijke gevolgen van de aanval:

Vraag: Kun je nog op vakantie in Turkije?

Lucas: "Dit is een oorlog die plaatsvindt in een specifiek stukje van Zuidoost-Turkije waar de afgelopen jaren al het ministerie van Buitenlandse Zaken over adviseerde om er niet naartoe te gaan. De zuidkust van Turkije, Antalya, Bodrum, de bekende badplaatsen, maar ook Istanbul of andere steden die je zou willen bezoeken, die zijn gewoon veilig."

En aanslagen?

Lucas: "Ook dat is natuurlijk een terechte vraag. In het verleden hebben we wel gezien, 2015, 2016, dat er aanslagen waren in grote steden in Turkije. Ik vind het heel moeilijk om te voorspellen hoe dat nu gaat lopen."

Vraag: wat zijn de gevolgen van een bufferzone?

De Turkse regering van president Erdogan zegt in Syrië een bufferzone te willen creëren van 30 kilometer kilometer langs de grens.

Wat wil Turkije daarmee gaan doen?

Vraag: Wat doet Rusland?

Daisy: "Wat ik begrijp, is dat er wel hoop is dat Rusland misschien wel de bemiddelaar kan zijn tussen Turkije, de Syrische regering van president Assad en de verschillende Koerdische groepen. Dat is op een andere manier niet gelukt."

Lucas: Koerdische milities hebben dat gebied veroverd, hebben daar hun eigen entiteit gesticht, de strijd tegen IS was daar, die hebben zij vooral gevoerd. Het zou kunnen dat deze gebeurtenissen ze weer in de handen duwt van Assad omdat ze daar bescherming moeten gaan zoeken. Rusland is een bondgenoot van Assad en zou daarbij kunnen helpen. Maar dat betekent voor de Koerdische militie waarschijnlijk wel het einde van hun droom om daar een eigen staatje te stichten."

Daisy: "De vraag is een beetje: wat heb je liever, dat Turkije jouw kant op komt of toch dit te proberen?"

Lucas: "Dat de Koerdische militie klem zit, is wel duidelijk.

Vraag: Het westen viel toch Libië binnen? Waarom mag Turkije niet de eigen grenzen beschermen?

Lucas: "Ja, dat is altijd een punt, wat denk je dat president Assad in Damascus hiervan denkt? Het is zijn land dat wordt binnengevallen."

Daisy: "Ik vind dat het relatief rustig is qua reactie vanuit Damascus. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft laten weten dat dit absoluut niet kan. Net zoals in heel veel andere Arabische landen wordt dit echt wel afgekeurd."

Lucas: "Er is veel commentaar. Je mag geen ander land binnenvallen, is de kritiek. Terwijl het westen dat ook wel eens heeft gedaan. Dat is ook het argument dat Rusland altijd gebruikt. De Amerikaanse troepen die in Syrië actief waren, zaten daar zonder toestemming van de regering in Damascus. Terwijl Rusland steeds zegt: wij doen het volgens de internationale regels. En die zijn: je mag als leger in een ander land actief zijn als de regering van dat land je uitnodigt. Hier is dat niet het geval."

Daisy: "Er is nog wel een briefje naar de Syrische vertegenwoordiger in Turkije gestuurd om de aanval aan te kondigen, maar alleen ter informatie."

Lucas: "Het is wel echt een punt, want het is altijd bij dit soort militaire operaties de vraag: wanneer mag je een landsgrens zomaar oversteken? De redenatie van de Turken is: er komt vanuit Syrië een gevaar voor ons. Dus president Erdogan zegt: ik ben gemachtigd om mezelf te beschermen."

Vraag: Gaat het Nederlandse leger meevechten?

Daisy: "De belangstelling lijkt niet zo groot. Er is door de Amerikanen opgeroepen om andere troepen te sturen. Toen stonden wij niet vooraan, volgens mij. Dus het zou mij verbazen."

Lucas: "President Trump heeft allang gezegd: ik wil weg daar. En Europa zei: dat kun je niet maken, want je laat de Koerdische militie in de steek. Toen zei Trump al, afgelopen zomer: nou, doe het dan zelf."

Daisy: "Ik zie nog niemand die kant opgaan."

Lucas: "Nee, en het Nederlandse leger... Er is een scenario dat er in NAVO-verband iets kan gaan gebeuren. Bijvoorbeeld de Franse president Macron is hier heel fel op, die zegt: we moeten de Koerden helpen. Maar hoe dan, militair? Daar is nog geen antwoord op."

Vraag: Waarom heeft de NAVO er niet voor gekozen troepen te stationeren in Noord-Syrië?

Daisy: "De NAVO gaat samenkomen om dat te overleggen."

Lucas: "Dat wordt heel interessant, want Turkije is lid van de NAVO. Dus verschillende landen binnen de NAVO staan echt tegenover elkaar. In ieder geval willen ze echt iets anders. En ook wel weer boeiend: Turkije valt hier een strijdgroep aan die is bewapend en getraind door een andere NAVO-partner. Terwijl de NAVO er eigenlijk was om alle landen die er lid van zijn elkaar militair te laten ondersteunen. Wat dat betreft is dit een vrij historische clash."