Boerenorganisatie LTO is positief over de plannen die minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) vandaag heeft aangekondigd om de omslag te maken naar kringlooplandbouw, een duurzame vorm van landbouw.
Maar boeren zeggen wel: let op dat producten door de maatregelen niet zóveel duurder worden dat de concurrentiepositie van Nederlandse boeren in gevaar komt. "Laten we ons niet in een avontuur storten dat ons veel ellende oplevert", aldus LTO-directeur Hans van den Heuvel.
Minder export?
Producten zullen duurder worden als ze duurzamer worden geproduceerd, voorspelt de minister. Ze wil afspraken maken over eerlijkere prijzen in de supermarkt, zodat de rekening niet alleen bij de boeren komt te liggen.
Consumenten gaan dan meer betalen, maar dat mag misschien ook wel: voedsel is in Nederland nu "ongelooflijk goedkoop", aldus de minister. "Vroeger waren we ongeveer 20 procent van ons inkomen eraan kwijt, nu is dat zo'n 10 tot 12 procent." Landbouweconoom Petra Berkhout beaamt dat: "Wij betalen in Nederland heel erg weinig voor ons eten. We zijn verwend."
Maar, zegt Berkhout, "kringlooplandbouw produceert minder, dus dan kunnen boeren ook minder exporteren. Dus als dit wordt doorgevoerd ga ik ervan uit dat de export minder wordt."
Daar komt nog eens bij dat duurzamere, en dus duurdere, producten moeilijker te verkopen zijn in het buitenland. "Hoe meer lastig werkbare maatregelen, met kosten voor aanschaf van producten die je moet spuiten of strooien, hoe hoger de kostprijs wordt", zegt landbouwer Peter van Damme.
Van Damme werkt samen met akkerbouwers, veehouders en bollenboeren om land uit te ruilen en zo de bodem gezond te houden. Hij wordt door de minister genoemd als duurzaam voorbeeld. Maar hij vreest dat als hij en z'n collega's nog duurzamer moeten gaan werken, de producten zo duur worden dat het buitenland ze niet wil hebben. "Dat is een risico en daar moet je wel rekening mee houden."
Goed aanhaken bij rest van de wereld
Minister Schouten heeft vijf experimenteergebieden aangewezen waar boeren straks mogen afwijken van geldende regels over bijvoorbeeld het uitrijden van mest. Ook probeert ze onder meer de veevoerregels te versoepelen zodat vee duurzamer voedsel mag krijgen waar minder landbouwgrond voor nodig is.
De minister moet opletten dat die plannen "goed aanhaken bij de rest van de wereld", zegt LTO-directeur Hans van den Heuvel. "Wat belangrijk is dat we naar het internationale perspectief kijken. Anders gaan we hier heel stevige stappen nemen maar het verliezen van het buitenland omdat ze het anders doen."
"We kunnen wel heel duurzaam doen", zegt Van Damme, "maar als wij onszelf uit de markt prijzen ben je zo klaar."
