Wat hebben een oud-staatssecretaris, schaker en generaal b.d. met elkaar gemeen?
Vorige week zwaaiden 44 senatoren af. Hun plaats op het groene pluche wordt vandaag ingenomen door nieuwe Eerste Kamerleden met een veelheid aan achtergronden.
Het lidmaatschap van de Eerste Kamer is een deeltijdbaan: de meeste van de 75 senatoren houden hun (betaalde of onbetaalde) nevenfuncties aan, hoewel vertrekkende Eerste Kamerleden benadrukken dat dat best zwaar kan zijn.
Veel nieuwkomers
Dat er vandaag 44 nieuwelingen zijn, is best uitzonderlijk, zegt Senaatswoordvoerder Gert Riphagen. "Dat komt niet heel vaak voor. De vorige keer waren er 35 nieuwkomers."
Ongeveer een kwart van de 44 nieuwe senatoren zit bij Forum voor Democratie, dat met twaalf zetels de Eerste Kamer binnenkomt. De meeste FvD-senatoren hebben nog geen politieke ervaring of zetten pas onlangs hun eerste stappen in de politiek, na de Provinciale Statenverkiezingen van maart. Daaraan deed de partij van Baudet voor het eerst mee.
Onder de FvD-nieuwkomers zijn bijvoorbeeld een schaakkampioen (Loek van Wely), een luchtverkeersleider op Schiphol (Johan Dessing) en een gepensioneerde brigadegeneraal (Toine Beukering). Forum schuift Beukering ook naar voren om voorzitter van de Eerste Kamer te worden. Op dinsdag 25 juni bepaalt de Senaat in een stemming wie de voorzittershamer krijgt.
Ook bij andere partijen zijn er nieuwe gezichten. Bij de ChristenUnie maakt een bijzonder hoogleraar christelijke wijsbegeerte zijn entree op het Binnenhof (Maarten Verkerk), voor GroenLinks komt de directeur van de Fietsersbond naar Den Haag (Saskia Kluit) en voor D66 de algemeen directeur van de Amsterdamse ov-maatschappij GVB (Alexandra van Huffelen).
Veel nieuwe senatoren hebben politieke ervaring opgedaan in de lokale politiek, bijvoorbeeld als gemeenteraadslid, wethouder of Statenlid. Ook zijn er oud-Tweede Kamerleden bij. Denk aan Paul Rosenmöller van GroenLinks en Mei Li Vos van de PvdA.
Digibeten
Voor de nieuwe senatoren is een heel inwerkprogramma opgetuigd, vertelt Riphagen. Zo krijgen ze vandaag na hun beëdiging een introductie over de Senaat. "In zo'n twee uur tijd krijgen de nieuwe leden in vogelvlucht te horen wat de protocollen zijn, hoe de site werkt en wat hier de gang van zaken is."
In de maanden daarna zijn er ook nog themabijeenkomsten voor de nieuwkomers. Die kunnen over van alles gaan, van de relatie met Europese wetgeving tot integriteit en ICT. "Het ligt er maar net aan waar behoefte aan is. Sommige mensen zijn enorm digitaal onderlegd, andere zijn juist digibeet. Terwijl we in de Eerste Kamer niet meer met papier werken, maar alles digitaal doen."
Jong en oud
De gemiddelde leeftijd van de nieuwe Eerste Kamerleden is 56 jaar, dat is vergelijkbaar met andere jaren. De jongste senator zit daar bijna dertig jaar onder: Nicki Pouw-Verweij van Forum voor Democratie is 28 jaar. Ze zit sinds maart van dit jaar ook in de Provinciale Staten van Utrecht.
Martin van Rooijen van 50Plus zit juist het verst boven de gemiddelde leeftijd: hij wordt begin juli 77 jaar. Van Rooijen kent politiek Den Haag goed: hij was in de jaren 70 staatssecretaris in het kabinet-Den Uyl voor de Katholieke Volkspartij (KVP), die inmiddels is opgegaan in het CDA. En van 2015 tot 2017 was hij ook al Eerste Kamerlid voor 50Plus. Nu steekt hij, na twee jaar in de Tweede Kamer gezeten te hebben, het Binnenhof weer over naar de Senaat.
Bedankt
Vijf kandidaten die voor de Eerste Kamer waren gekozen, hebben bedankt voor de eer. Zo gaan Theo Hiddema, Hugo Berkhout, Otto Hermans en Rob Rooken van Forum voor Democratie niet de Eerste Kamer in. De eerste drie werden met voorkeursstemmen gekozen. Bij de Eerste Kamerverkiezingen ging een derde van de stemmen op Forum naar hen.
Ook Paul Schnabel, die voor D66 in de Eerste Kamer zat, keert niet terug in de Senaat, hoewel hij wel gekozen is. Volgens Riphagen is het niet heel uitzonderlijk dat kandidaten afzien van een plek in de Eerste Kamer. "In beginsel neem je wel zitting als je wordt gekozen, maar je kunt natuurlijk altijd redenen hebben om dat niet te doen."
