Opkomst Forum leidt tot relatietest voor SGP en ChristenUnie
Er is onrust in de relatie tussen ChristenUnie en SGP. Al jaren trekken de twee kleine confessionele partijen samen op, met lijstverbindingen of gezamenlijke fracties op gemeentelijk, provinciaal en Europees niveau. Maar de afgelopen dagen zijn er kleine scheuren te zien.
Deze week werd bekend dat de ChristenUnie/SGP in de formatie van de Provinciale Staten van Zuid-Holland nu niet in zee wil met Forum voor Democratie. Wat precies de doorslag heeft gegeven, zeggen de christelijke partijen niet. "Er is momenteel geen sprake van de door ons gewenste unanimiteit", luidt de officiële reactie.
Maar bekend is wel dat het Twittergedrag van FvD-leider Baudet bij de ChristenUnie niet in goede aarde valt. "Wij zijn niet gecharmeerd van dat soort filmpjes. Dat weeg je mee", zei de Zuid-Hollandse fractievoorzitter Jacco Schonewille (lid van ChristenUnie) over een video die Baudet half mei twitterde, waarin een link wordt gelegd tussen immigratie en verkrachtingen. Ook zaten er foto's in van politici met daarbij de tekst: "Ich habe es gewusst".
Wij hebben geen Forumfobie.
De SGP heeft een traditie om niet op voorhand een partij uit te sluiten, stelt een woordvoerder. "Wij hebben toentertijd de LPF en de PVV niet op voorhand uitgesloten en wij hebben ook geen Forumfobie."
Het zou ook op zijn minst opvallend zijn als SGP een fobie voor Forum heeft. De laatstgenoemde hielp de Staatkundig Gereformeerden namelijk vorige week nog aan een extra zetel in de Eerste Kamer.
(G)een hekel
SGP-leider Van der Staaij liet via Twitter weten niet blij te zijn met het afhaken van de ChristenUnie/SGP in Zuid-Holland. "Aan de SGP heeft het niet gelegen." Dan blijft de ChristenUnie over, en volgens Baudet ligt het aan de landelijke leiding van die partij: "Tweede Kamerleden Segers en Voordewind hebben een hekel aan mij", zegt de FvD-leider.
De ChristenUnie ontkent dat. De twee Kamerleden hebben geen hekel aan Baudet en er is vanuit Den Haag geen samenwerkingsverbod uitgevaardigd aan de fractie in Zuid-Holland, stelt een woordvoerder. "We hebben natuurlijk contact gehad, maar er is geen druk uitgeoefend."
De partij benadrukt dat er forse inhoudelijk verschillen zijn met Forum, bijvoorbeeld over inclusiviteit en klimaat. En, laat ChristenUnie weten, er zijn zorgen over de stabiliteit van de FvD-fractie in Zuid-Holland. "Hoe dik is het ijs bij een nieuwe partij die zo snel is opgekomen?", klonk het in de gangen van de ChristenUnie.
Ook in Brussel was er deze week onenigheid tussen de beide partijen, die in de EU samen optrekken. De ChristenUnie stapte woensdag per direct uit de Europese ECR-fractie, omdat Forum voor Democratie zich erbij aansloot. Scheidend SGP-Europarlementariër Bas Belder stemde juist voor toetreding van Forum.
Toch gaan de twee partijen hun best doen om samen nieuw onderdak te vinden bij een andere fractie, bleek later. "Voor ons was toelating geen probleem", zei Bert-Jan Ruissen, de opvolger van Belder. "Maar voor de verkiezingen hadden we afgesproken: samen uit, samen thuis."
'Samen uit, samen thuis' geldt voor de twee partijen voor grote (christelijke) onderwerpen als euthanasie, abortus en vrijheid van onderwijs. Maar op andere thema's geldt dat eigenlijk al jaren niet. Dat zit hem onder meer in de theocratische traditie, die vooral doorklinkt in islamkritiek, legt Theoloog des Vaderlands Stefan Paas uit.
Kort gezegd streeft de SGP naar een regering die de Bijbel als uitgangspunt heeft, zegt Paas, hoogleraar theologie aan de VU. "Dus het christendom moet de leidende godsdienst zijn. Dat staat ook in de beginselen van de partij."
"De ChristenUnie was daar altijd al milder in, en heeft dat uitgangspunt de laatste jaren eigenlijk helemaal verlaten", zegt Paas. "De ChristenUnie vindt dat vrijheden voor iedereen moeten gelden." Dat resulteert in uiteenlopende opvattingen van ChristenUnie en SGP.
En het leidt juist tot een overeenkomst tussen de SGP en Forum: beide partijen zijn kritisch op de islam. En ook bijvoorbeeld op het gebied van klimaat hebben die twee partijen overlap.
De overeenkomsten tussen ons zijn er ook nog wel degelijk.
ChristenUnie en de SGP werken samen in gemeenten, provincies en waterschappen in het hele land. Dat levert de partijen voordelen op: meer zetels en dus meer invloed. Dreigen de scheurtjes nu uit te groeien tot een definitieve scheiding?
Dat is volgens de partijen te vroeg om te zeggen. "Het lijkt misschien alsof er nu meer licht zit tussen ons en de SGP, omdat klimaat en immigratie de laatste tijd in de schijnwerpers staan. Maar de overeenkomsten tussen ons zijn er ook nog wel degelijk," laat de ChristenUnie weten.
Ook de SGP ziet nog kansen. "Wij zijn conservatiever, zij progressiever. Maar dat is niet erg, want we zijn ook twee verschillende partijen." Samenwerking hoeft dan ook niet koste wat kost, vindt de partij. "Maar waar inhoudelijk mogelijk."
Beide partijwoordvoerders willen overigens graag benadrukken dat er ook absoluut geen sprake is van animositeit tussen de kopstukken Segers en Van der Staaij. "Ze kunnen uitstekend met elkaar" en "op persoonlijk vlak gaat het goed", heet het. Van een echte aanstaande breuk lijkt dus geen sprake te zijn.
