Vrees voor veel vertraging op Schiphol in hoogseizoen door tekort marechaussees

Met het hoogseizoen voor de deur wordt gevreesd voor lange wachtrijen op Schiphol. Een personeelstekort bij de marechaussee leidt de komende periode mogelijk tot problemen bij de paspoortcontrole en met de veiligheid, waarschuwt de Marechausseevereniging (Marver).

Van de 200 extra personeelsleden die dit jaar zijn toegezegd, is een kwart nog niet aan het werk. "De invulling duurt het hele jaar", bevestigt Marver-voorzitter Sven Schuitema berichtgeving van De Telegraaf.

Sluizen open

Volgens Schuitema leidt de drukte ertoe dat de poorten bij de paspoortcontrole regelmatig worden opengezet. "Ik was drie weken geleden op Schiphol en dan vertellen collega's dat de sluizen geregeld opengaan", zegt Schuitema. "Je kunt je, bijvoorbeeld met het oog op mobiel banditisme (internationaal rondtrekkende criminele bendes, red.), afvragen of sommige mensen Nederland wel moeten binnenkomen."

Een woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee laat weten dat er aan de veiligheid niet wordt getornd. Hij erkent wel dat de wachtrijen oplopen, nu het drukker wordt op Schiphol. Hij noemt de bewering van Schuitema "gewoon niet waar".

"Ik snap dat dat wordt gezegd", reageert Schuitema. "Ze houden zich ook aan de regels: volgens artikel 9 van de Schengengrenscode mag een versoepelde grenspassage in acht worden genomen in uitzonderlijke situaties. Het probleem is dat die steeds vaker wordt gebruikt, met mogelijk gevolgen voor de veiligheid."

Volgens de marechaussee-woordvoerder wordt op Schiphol inderdaad soms gebruikgemaakt van artikel 9. "Maar alleen als de openbare orde of veiligheid in het geding is, of wanneer er problemen zijn met de technische apparatuur. Zeker niet om wachtrijen te voorkomen."

Burgers

Personeelstekorten op Schiphol zijn al jaren een probleem. In het hoogseizoen worden de rijen langer en komen de tekorten meer aan het licht. Volgens Schuitema ligt dat niet aan het aantal marechaussees dat wordt opgeleid. "Aan de algemene marechaussee-opleiding studeren jaarlijks zo'n duizend mensen af. Het probleem is alleen dat mensen ook zo weer weglopen: naar de politie, douane, enzovoort."

Daarom worden op Schiphol ook burgers ingezet. Daarover heeft Schuitema gemengde gevoelens. "Alle hulp is welkom, maar mensen moeten wel eerlijk worden betaald en goed worden opgeleid. Burgers krijgen een opleiding van een maand en drie maanden training on the job onder begeleiding. Maar die begeleiding ontbrak soms."

Hij wijst erop dat burgers met 'eerstelijnsrechten' zo weer verdwenen zijn. Eerstelijnsgrensbewaking houdt in dat burgers paspoorten mogen controleren, maar als blijkt dat er iets mis is, er een marechaussee moet inspringen. "Er zijn zestig burgers opgeleid, terwijl 120 de bedoeling was. Inmiddels zijn er nog maar 25 over", zegt Schuitema.

Volgens de marechaussee-woordvoerder is het aantal burgers dat helpt gestagneerd "omdat de vakbonden er anders over denken".

Arbeidsvoorwaarden

De automatische paspoortcontrole kan volgens Schuitema maar ten dele voor verlichting zorgen. "Als er bijvoorbeeld veel passagiers uit niet-Schengenlanden binnenkomen of als reizigers onder de 16 zijn, wordt er vaak voor gekozen om de normale balies te openen en handmatig te controleren."

Hij pleit ervoor om de situatie jaarlijks tegen het licht te houden. "Er werken zo'n 650 à 700 marechaussees bij de grensbewaking. Maar de luchtvaart groeit door, dus die 200 extra personeelsleden dit jaar zijn snel niet meer genoeg. Het moet ieder jaar opnieuw worden bekeken."

Er is vorig jaar geld vrijgemaakt voor 417 voltijdbanen voor grensbewaking en luchtvaart, honderden extra banen dus. "Maar door vertrekkende marechaussees en burgers staan die functies nog open. Als je ze allemaal invult, komt je al een heel eind. Dat doe je door betere arbeidsvoorwaarden te creëren. Een gemiddelde politieagent verdient 800 euro meer dan een marechaussee. Als je die verschillen verkleint, heb je het binnen een jaar of twee op orde."