Keppel Op-dag: 'Signaal tegen antisemitisme en voor recht om keppel te dragen'

• Annebelle de Bruijn

  redacteur Online

Voor Joël (27) is het dragen van een keppel een onderdeel van zijn cultuur, religie en manier van leven. Een onderdeel van zijn hele identiteit eigenlijk. Thuis en op zijn werk draagt hij zijn keppel zichtbaar, buiten niet altijd. "Als ik de straat op ga, doe ik een pet over mijn keppel heen. Ik wil niet steeds over mijn schouder moeten kijken."

Joël doet daarmee wat de Duitse coördinator antisemitismebestrijding Felix Klein eerder deze week Duitse Joden aanraadde. In een interview zei Klein dat hij "Joden helaas niet kan aanraden om altijd en overal in Duitsland een keppeltje te dragen". Hij noemde de toenemende maatschappelijke verruwing als reden. Met het interview haalde hij zich kritiek in binnen- en buitenland op de hals.

Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) is niet blij met de uitspraak van Klein en organiseert daarom vanmiddag een 'Keppel Op-dag': een demonstratie naast het gebouw van de Tweede Kamer. "Als signaal tegen antisemitisme en voor het recht om een keppel te dragen", aldus het CIDI.

Joël kan er woensdag niet bij zijn - hij moet werken - maar kan zich wel vinden in de oproep van het CIDI. Ook hij is kritisch op Klein. "Voordat ik een pet droeg, werd ik wel eens uitgescholden op straat. Wat Klein doet is blaming the victim. Hij spreekt nu de slachtoffers aan op hun gedrag, terwijl je juist naar de oorzaken en de daders zou moeten kijken."

Volgens het CIDI waren er in 2018 in Nederland zo'n 19 procent meer gevallen van antisemitisme dan in 2017. Ruben Vis, secretaris van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap, merkt dat de toon van het debat feller wordt. "Mensen lijken het normaler en gemakkelijker te vinden om kwetsende dingen te roepen over Joden of bijvoorbeeld de Holocaust. Dat zie je op sociale media, maar ook steeds meer in de politiek."

"Maar dit betekent nog niet dat je in Nederland niet met een keppeltje over straat kan", zegt Vis (52). Integendeel. Hij draagt zijn keppel altijd en overal. "Ze zeggen wel eens dat je vooral in bepaalde wijken moet oppassen. Dat is onzin." Vis reist voor zijn werk heel Nederland door met het openbaar vervoer. "Ik maak eigenlijk nooit iets mee."

Nou ja, nooit? "Er gebeurt wel eens iets, maar dat is echt incidenteel. Mensen schelden je uit of roepen je na bijvoorbeeld." Hij heeft dan ook nooit overwogen om zijn keppel te bedekken. "Een keppel dragen is voor mij net zoiets als schoenen aantrekken. Het hoort gewoon bij je."

Twijfelen

Hidde van Koningsveld, voorzitter van de jongerenorganisatie van CIDI, hoopt dat de demonstratie van vanmiddag vooral de aandacht vestigt op de afhandeling van aangiften tegen antisemitisme. "Daar gebeurt vaak niet veel mee", zegt Van Koningsveld. Hijzelf doet daarom zelden aangifte wanneer hij iets vervelends meemaakt. "Ik meld het wel bij het CIDI, maar stap niet naar de politie. Je bent er zo een dag mee kwijt en je hoort er vaak niks meer van."

Ook hij ziet dat het aantal antisemitische uitingen in Nederland is toegenomen. "Dan roepen ze bijvoorbeeld 'kankerjood'. Vooral op sociale media lijkt het steeds gewoner te worden." Van Koningsveld krijgt bijna dagelijks vervelende berichten in z'n inbox. Die laat hij zo veel mogelijk van zich afglijden. "Maar soms is het echt bedreigend. Ik heb bijvoorbeeld twee jaar lang een online stalker gehad. Op een gegeven moment maakte hij zelfs mijn adres openbaar."

Van Koningsveld verhuisde dit jaar naar de Schilderswijk in Den Haag. "Dat is helaas toch een wijk waar je op moet passen." Heel sporadisch bedekt hij zijn keppel met een pet. "Als ik even geen zin heb in gedoe. Ik moet steeds over mijn schouder kijken, dus het vraagt soms veel van je."

Hij begrijpt dat mensen zich onveilig voelen. En ziet bijvoorbeeld dat zijn vrienden of kennissen twijfelen over het dragen van een keppeltje. "Ik hoop dat ik vanmiddag ook Joden over de streep kan trekken die twijfelen over het openlijk dragen van een keppel."