Ze plukken komkommers, steken asperges, maar werken ook aan de meest innovatieve chipmachines: arbeidsmigranten. Ze zijn onmisbaar voor de Nederlandse economie.
Ileana Ardelean is één van de ruim 800.000 arbeidsmigranten in Nederland. Haar twee kinderen wonen nog in Roemenië, vertelt ze. Zelf werkt ze zo'n acht maanden per jaar in Nederland. Samen met zestig andere Roemenen woont ze op een camping in Noord-Limburg, tussen de kassen en aspergevelden. Ze mist haar kinderen iedere dag.
"Niemand komt hier voor zijn plezier", zegt Ardelean. De Roemenen komen hier om te werken en geld te verdienen. Van dat geld kunnen hun kinderen studeren, of ze sparen ermee voor een auto, een wc of warme douche in hun huis in Roemenië.
Te zwaar
Een groot aantal Nederlandse sectoren - zoals de tuinbouw, voedingsindustrie en logistiek - zijn afhankelijk van deze buitenlandse werknemers.
Tuinbouwer Peter Aarts krijgt het werk in zijn komkommerkassen niet gedaan met alleen Nederlandse werknemers. Er komen amper Nederlanders op zijn vacatures af en als ze al komen werken, dan vinden ze het werk in de kassen vaak te zwaar of te saai. "Misschien te gemakkelijk, maar dan grijpen wij terug naar de arbeidsmigranten, waarmee we wél het werk verzet krijgen."
Door vrij verkeer van arbeid tussen Nederland en de rest van de Europese Unie stijgt het aantal arbeidsmigranten in Nederland al jaren. De meesten van hen komen uit Polen en andere EU-landen. Daar komen de komende jaren naar verwachting nog tienduizenden arbeidsmigranten bij.
De Roemeense Marian Turescu plukt van april tot en met december komkommers in de kassen van Aarts. Het is hard werken, maar hier verdient hij drie keer zoveel geld als in Roemenië. "Nederlanders zijn luilakken", zegt Turescu. "Roemenen pakken alles aan. We komen hier om geld te verdienen. Dat gebruiken we in Roemenië voor mooie dingen."
Vooroordelen
Samen met zijn vrouw, die in de aardbeienkassen werkt, woont Turescu in een container op een camping in Melderslo. Ze delen de container van zestien vierkante meter met een ander Roemeens echtpaar. Veel privacy hebben de stellen niet, maar nu ze hier allemaal samenwonen en werken, zijn ze net een familie.
Christian Berika, ook uit Roemenië, is minder te spreken over de manier waarop hij woont in de containers. "Alsof we in de gevangenis zitten." Hij betaalt ongeveer 400 euro per maand voor een bed in de container, net als de drie andere bewoners.
"Ik ben geen voorstander om die mensen in dit soort containers te plaatsen", zegt Twan Christiaens van uitzendbureau Sun-Power. Hij had plannen om duurzame woonunits te plaatsen op de camping, met meer ruimte en privacy voor de bewoners. Maar hij stuitte op verzet van de buurtbewoners. "Dan kom je weer bij die vooroordelen: het zijn criminelen, drankoverlast en verkeersoverlast en ga zo maar door. Dat is allemaal gebaseerd op emoties, niet op feiten."
Je moet niet tegen de arbeidsmigrant zijn, maar je moet ze welkom heten. Want ze zijn ontzettend belangrijk voor onze Nederlandse economie.
De dorpsraad van Melderslo bevestigt dat er nog nooit een klacht is geweest over de Roemenen op de camping. Maar door de zorgen uit de buurt heeft Christiaens een vergunning van slechts twee jaar gekregen. Daarvoor zijn de duurzame woonunits te duur, dus wonen de Roemenen in containers.
Voorlopig neemt Berika nog even genoegen met de containerwoning. "In de toekomst vertrek ik, maar nu heb ik geen keus, want ik heb niet genoeg geld. Maar in de toekomst ga ik zeker. Want dit is geen accommodatie."
Slaaf
Dat de arbeidsmigranten vertrekken, is precies waar Christiaens bang voor is. "Je moet niet tegen de arbeidsmigrant zijn, maar je moet ze welkom heten. Want ze zijn ontzettend belangrijk voor onze Nederlandse economie. Zolang we ze niet welkom heten, ga je straks steeds meer problemen krijgen om deze mensen hier naartoe te krijgen. Met als resultaat dat ze uiteindelijk waarschijnlijk naar Duitsland gaan of naar Scandinavië of België. En dan zijn wij ze kwijt."
Vladislavs Pimberis ís al vertrokken uit Nederland. Nieuwsuur sprak hem eerder dit jaar in zijn thuisland Letland over zijn plannen een toekomst in Nederland op te bouwen. Maar na drie maanden in Nederland te hebben gewerkt en gewoond, is hij uit teleurstelling over de slechte woonomstandigheden naar België verhuisd.
"Als ik de kans had gehad op normaal werk en een normale woning, was ik in Nederland gebleven. Maar nu ben ik in België en ben ik gelukkig", vertelt hij in de woonkamer van zijn nieuwe appartement. "Hier voel ik me mens. Maar daar voelde ik me een slaaf. Daarom ben ik nu hier."
