Oorlogsslachtoffers herdacht met twee minuten stilte
In het hele land zijn de Nederlandse slachtoffers herdacht die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zijn gevallen bij oorlogen en vredesmissies. Bij de Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam legden koning Willem-Alexander en koningin Máxima een krans, waarna om 20.00 uur twee minuten stilte in acht werden genomen:
Na de twee minuten stilte klonk het Wilhelmus. Vervolgens droeg de 18-jarige Maureen de Witte het gedicht Eén keer vaker voor, waarmee ze de wedstrijd Dichter bij 4 mei heeft gewonnen:
Voor verschillende groepen slachtoffers worden kransen gelegd bij het Nationaal Monument. Onder meer de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer legden een krans.
Burgemeester Femke Halsema van Amsterdam ging in haar toespraak in op de offers die zijn gebracht voor de vrijheid: "Wij ademen vrije lucht. Wij wandelen ongestoord door de stad. Wij geven onze meningen. Wij kiezen in vrijheid. We doen dat dagelijks, haast achteloos. Maar aan onze vrijheid gingen pijn en groot verdriet vooraf. Onze vrijheid is door pijn omzoomd."
De burgemeester herdacht ook de Joodse verzetsstrijdster Wiesje van Santen (1923-2014) door een gedicht van haar voor te dragen:
Waar emoties te groot zijn, komt de taal tot stilstand.
Voorafgaand aan de herdenking op de Dam kwamen genodigden bij elkaar in de Nieuwe Kerk. Theatermaker en schrijver Diederik van Vleuten hield de 4 mei-voordracht. In Als de taal tot stilstand komt vertelde Van Vleuten over de stilte die zijn oudoom Jan beleefde aan het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Zo was het aanvankelijk stil in het kamp Bandoeng op Java, waar Jan vastzat, toen de Japanse capitulatie bekend werd gemaakt. Pas daarna werd spontaan het Wilhelmus ingezet. Ook viel er eerst een stilte toen hij daarna zijn vrouw weer terugvond. Van Vleuten citeerde uit de memoires van zijn oudoom: "Waar emoties te groot zijn, komt de taal tot stilstand."
'Te groot voor woorden'
Van Vleuten verwees ook naar conflicten in andere delen van de wereld en de vrede en vrijheid in Nederland. "Ik tel mijn zegeningen in een dankbaarheid die te groot is voor woorden."
Onder meer op de Waalsdorpervlakte, de Grebbeberg en in de voormalige kampen Amersfoort, Vught en Westerbork waren ook herdenkingsbijeenkomsten. Vanochtend was er al een herdenking op het Binnenhof in Den Haag.
Voor wie meer wil weten van de geschiedenis van de Nationale Dodenherdenking, bekijk deze video van NOS op 3: :
