Succes Game of Thrones goed voor duizenden banen en busladingen toeristen

• Vincent Smit

  redacteur Economie

Winter is coming, liefhebbers van HBO's hitserie Game of Thrones zullen deze woorden bekend voorkomen. Dit weekend begint de succesvolle serie aan zijn achtste en laatste seizoen. Niet alleen op het scherm, maar ook financieel gezien heeft de serie veel impact gehad.

Hoeveel het betaalzender precies verdient aan de avonturen van de hoofdpersonages: de Lannisters, Starks en Targaryens is niet bekend. Wel is te zien dat het aantal abonnees van HBO's online videodienst HBO Go al jaren toeneemt.

Maar zeker niet alle fans bekijken de serie via het officiële kanaal van HBO. Sterker nog: Game of Thrones is al jarenlang de serie met de meeste illegale downloads.

Via de platformen van HBO keken het laatste seizoen gemiddeld 30 miljoen kijkers per aflevering legaal naar de serie. Ter vergelijking: de eerste aflevering van dat seizoen werd rond de 187 miljoen keer illegaal gedownload. In totaal werden alle afleveringen bij elkaar in het zevende seizoen meer dan een miljard keer illegaal gedownload.

Op vakantie naar Winterfell

De serie heeft ook impact op toerisme. De opnamelocaties van de serie trekken trekken namelijk veel fans. Game of Thrones is voor Noord-Ierland en Kroatië wat de Lord of The Rings-saga is voor Nieuw Zeeland: een toeristische trekpleister. Veel fans willen op de foto op de locaties waar de acteurs van Game of Thrones hun scènes hebben opgenomen.

In Noord-Ierland ligt bijvoorbeeld Winterfell, waar de Stark-familie zetelt. Volgens het toerismebureau van Noord-Ierland zouden in 2016 meer dan 120.000 bezoekers beïnvloed zijn in hun keuze om naar het land te komen door de serie. Daarmee is zo'n 30 miljoen pond gemoeid.

Tot 2016 zou de North Ireland Screen Agency, een belangenclub voor het binnenhalen van films en series in het land, zo'n 18 miljoen dollar in de show gestopt hebben. Maar, het agentschap zegt dat de toegevoegde waarde voor de regio rond de 224 miljoen ligt.

Het agentschap komt bij dat bedrag door de opbrengsten van alle toeristen en de bedragen die HBO betaalt voor de filmlocaties. Ook zouden er veel banen gecreëerd zijn door de opnames van Game of Thrones in Noord-Ierland. Zo'n 900 fulltime banen en 5700 parttime banen, van tapijtleggers tot make-up-artiesten.

Keerzijde aan populariteit

Toch zit er ook een keerzijde aan de populariteit van de serie. De zuid-Kroatische stad Dubrovnik - oftewel hoofdstad King's Landing in Game of Thrones - wordt overspoeld door toeristen. Het middeleeuwse centrum van de stad, slechts een paar honderd meter groot, kan het aantal toeristen niet meer aan. Het aantal rondleidingen over de serie explodeerde de laatste jaren van 300 in 2015 naar 4500 in 2017.

NOS-correspondent Mitra Nazar ging in 2017 mee op zo'n Game of Thrones-tour:

Ook voor mensen die zich bezig houden met het maken van special effects is Game of Thrones erg lucratief. In de serie komen veel mythische wezens voor zoals draken, reuzen en grote wolven. En al die wezens kosten veel geld om te maken. Het productiebudget van de fantasy-serie is gestegen van 5 miljoen dollar per aflevering in seizoen 1 naar 15 miljoen dollar in seizoen 8.

Gebrek aan geld is al jaren een gespreksonderwerp voor de makers van de serie. Zo is er in het tweede seizoen getwijfeld of er genoeg geld zou zijn om een grote gevechtsscène te maken. Die zou namelijk te duur zijn. Omdat de scène cruciaal is in de verhaallijn van de serie hebben de makers het budget weten te verhogen van 6 naar 8 miljoen voor de aflevering. Het werd het grootste gevecht tussen de ruziënde families tot op dat moment.

Trouwe fans zullen zich herinneren dat er in het zesde seizoen ineens geen wolven meer te zien waren, de 'huisdieren' van de Starks. Het zou te duur worden om wolven én reuzen uit te zenden, uiteindelijk is gekozen voor de reuzen.

George R.R. Martin

Het fictieve land Westeros en zijn inwoners komen uit de fantasie van auteur George R.R. Martin. Zijn boeken vormen de blauwdrukken voor de serie. Het eerste boek uit de reeks stamt uit 1996. Tot het eerste seizoen van Game of Thrones waren er 4 tot 5 miljoen van de boeken verkocht. Daar kwam verandering in toen het eerste seizoen op tv werd uitgezonden: alleen al in dat seizoen steeg de verkoop naar 9 miljoen boeken.

Dat alles (en daarbovenop de royalties die Martin ontvangt voor het gebruiken van zijn werk) heeft de bankrekening van de schrijver goed gespekt. Volgens de site Celebrity Net Worth zou het vermogen van Martin rond de 65 miljoen dollar liggen.

Volle kluizen

Het marketingbudget van Game of Thrones doet niet onder voor de goedgevulde kluizen van de 'Iron Bank', de nationale bank in de serie. HBO zou 20 miljoen dollar hebben uitgegeven voor het aankomende seizoen.

Zo was er een partnerschap met een groot Amerikaans biermerk. Daarmee heeft HBO een spotje uitgezonden tijdens de Super Bowl, het meest bekeken televisie-evenement in de Verenigde Staten. Verder kunnen de echte Thrones-liefhebbers GOT-whisky, wijn en zelfs sneakers kopen. Ook heeft het netwerk 6 enorme tronen over de wereld geplaatst, waar de kijkers naar op zoek konden.

Nog zes afleveringen, dan is het verhaal van Game of Thrones afgelopen. Tot die tijd - en waarschijnlijk nog tot ver daarna - zullen veel partijen profiteren van het verhaal van Jon Snow en consorten.

Bekijk de trailer van het achtste en laatste Game of Thrones-seizoen: