Waarom er vandaag wordt gestaakt en wat je ervan gaat merken
De vakbonden FNV, CNV en VCP houden vandaag een grote pensioenactiedag. Bij allerlei bedrijven en instellingen wordt gestaakt. Ze willen onder meer dat de AOW-leeftijd wordt bevroren op 66 jaar. Waar kun je overlast verwachten door de stakingen? En hoe zat het ook alweer met de pensioendiscussie en wat zijn precies de eisen van de vakbonden? We leggen het je uit.
Wat zijn de gevolgen van de acties?
- Bij de NS wordt van 06.00 uur tot 07.06 uur gestaakt. Maar ook voor die tijd rijden er geen vroege treinen, omdat de NS de hele dienstregeling 'opschuift'. Na 07.06 uur komt als het goed is het treinverkeer op gang, maar het zal nog lange tijd ontregeld zijn. In Limburg wordt er dan ook gestaakt in het streekvervoer, zowel treinen als bussen. De meeste regionale treinen van andere vervoerders rijden wel.
- Ook de gemeentelijke vervoersbedrijven in Amsterdam (GVB), Rotterdam (RET) en Den Haag (HTM) staken. Daar rijden dus ook geen trams, bussen of metro's tot 07.06 uur.
- Ook op de snelweg wordt er actiegevoerd. Want medewerkers van onder meer de politie, brandweer, defensie en de ambulance rijden vanuit het hele land naar Den Haag met een snelheid van 66 kilometer per uur. Dat gebeurt vanaf 07.00 uur 's ochtends.
- En op Schiphol wordt er van 12.30 tot 13.36 uur gestaakt bij de check-in, bagageafhandelaars en de beveiliging. Dat kan dus tot vertragingen leiden. Vakbond FNV gaat ervan uit dat passagiers vluchten niet missen als ze op de door hun vliegmaatschappij voorgeschreven tijd op Schiphol zijn.
Verder wordt er ook nog bij andere bedrijven gestaakt, bijvoorbeeld bij de Rotterdamse haven al sinds gisteravond. Ook wordt er gestaakt bij metaalbedrijven en in de bouw. Maar daar zullen mensen weinig overlast van ondervinden. Op negen plekken in het land komen actievoerders vandaag bijeen. De vakbonden verwachten dat tienduizenden mensen meedoen.
Wat eisen de bonden?
De belangrijkste eis is dat de AOW-leeftijd wordt bevroren op 66 jaar. Ook willen ze dat het weer fiscaal aantrekkelijker wordt om extra vroeg met pensioen te gaan, zoals dat vroeger kon met het prepensioen en de vut. De bonden willen ook dat de pensioenen weer gaan meestijgen met de prijzen.
Ze komen met deze eisen nadat eind vorig jaar onderhandelingen met werkgevers en het kabinet over een nieuw pensioenstelsel waren mislukt. Het kabinet besloot daarna om dan maar zelf te beginnen aan een pensioenhervorming, zonder medewerking van de bonden. Daar moet later dit jaar meer duidelijkheid over komen. De vakbonden zijn daar boos over.
Hoe zit het nou met de AOW-leeftijd?
Sinds 1 januari 2019 is de AOW-leeftijd 66 jaar en 4 maanden. In 2020 stijgt die naar 66 jaar en 8 maanden en in 2021 naar 67 jaar. In 2022 wordt dat 67 jaar en 3 maanden en in 2023 en 2024 blijft die hetzelfde. Of de AOW-leeftijd daarna verder stijgt, hangt af van hoe de levensverwachting zich ontwikkelt.
Maar de vakbonden willen dus een bevriezing op 66 jaar voor iedereen. Want, zeggen ze: "Miljoenen mensen met zwaar werk of ploegendienst hebben de grootste moeite om gezond hun pensioen te halen. Maar ook nu het goed gaat, weigert het kabinet om de harde werkers een tijdig pensioen te gunnen."
Het kabinet ziet niets in een bevriezing op 66 jaar, maar staat wel open voor het minder hard laten meestijgen met de levensverwachting. Nu levert een drie maanden hogere levensverwachting ook drie maanden later AOW op. "Die een-op-een stijging is heel heftig", zei premier Rutte hier vrijdag over. "We moeten goed onderzoeken wat je wel zou kunnen doen."
Wat willen de bonden met vroegpensioen?
Het is nu fiscaal onaantrekkelijk om vroegpensioenregelingen op te zetten, zoals vroeger kon met het prepensioen of de vutregeling. Er is namelijk een speciale boete ingevoerd om dit soort regelingen te ontmoedigen, de zogeheten Regeling voor Vervroegde Uittreding-boete.
Die boete bedraagt 52 procent op een ontslagvergoeding van een 60-plusser als die niet om bedrijfseconomische redenen is ontslagen, maar vanwege de leeftijd en met als doel om een financiële overbrugging te geven tot aan iemands pensioen.
De bonden willen dus dat dit verandert, zodat vroegpensioen weer mogelijk wordt, vooral voor mensen met zware beroepen. Het kabinet zegt dat hierover te praten valt en dat er ook voorstellen op tafel lagen voordat het pensioenoverleg klapte. Werkgevers willen ook een regeling voor mensen met zware beroepen.
Wat willen de bonden met de indexatie van de pensioenen?
Bij veel pensioenfondsen zijn al jarenlang de pensioenen niet meer meegestegen met de inflatie. Dat komt doordat die pensioenfondsen te lage dekkingsgraden hebben en dat komt weer voor een groot deel door de lage rekenrente.
De bonden en ook pensioenfondsen vinden dat er op zich genoeg geld in kas is om de pensioenen te verhogen. Ze willen dat het systeem van rekenrente en dekkingsgraden wordt aangepast, zodat ze makkelijker kunnen indexeren.
Wat willen ze nog meer?
Het kabinet heeft plannen om de zogeheten doorsneesystematiek aan te passen. Nu bouwt nog iedereen procentueel evenveel pensioen op voor het geld dat hij of zij inlegt, ongeacht hoe oud hij of zij is. De bonden willen ook dat dit wordt aangepast, want op de lange termijn zorgt het nieuwe systeem voor een eerlijkere verdeling.
Maar de overgang van een oud naar nieuw systeem heeft wel tot gevolg dat mensen tussen grofweg 35 jaar en 65 jaar nadeel ondervinden. Bij elkaar verliest die groep waarschijnlijk 60 miljard euro. En dat moet gecompenseerd worden, vinden de bonden.
Ook willen de bonden dat er een verplichte pensioenregeling voor zzp'ers komt. Nu moeten zzp'ers hun pensioen zelf regelen en velen doen dat niet. Met een verplichte pensioenregeling zullen zzp'ers waarschijnlijk duurder worden voor werkgevers en dat maakt het dan aantrekkelijker om mensen in dienst te nemen.
