Rutte klaar met 'gejengel' over brexit en wil duidelijkheid

De Britse regering moet van premier Rutte snel duidelijk maken wat zij wil, voordat er verder gepraat kan worden over een uitstel van de brexit. Het Britse parlement stemde donderdag voor een uitstel van de brexit, maar daarvoor is ook goedkeuring nodig van alle andere 27 EU-lidstaten. Als die goedkeuring er niet komt, stappen de Britten op 29 maart alsnog uit de Europese Unie, zonder deal.

"De politieke, maatschappelijke, financiële en economische schade in Groot-Brittannië is niet te overzien", zei Rutte kort na de stemming in het Lagerhuis. "En dan weten ze nog niet wat ze willen. Dat moeten we nu toch een keer horen."

De premier vraagt zich af wat uitstel van de brexit voor zin heeft. "Je krijgt dadelijk een situatie dat we maanden blijven doorpraten zoals we dat al maanden doen", zei hij. "Wat heeft het voor zin om nog maanden door te blijven jengelen met elkaar, terwijl je nu al twee jaar in dat cirkeltje ronddraait."

Het zou volgens Rutte al een hoop problemen oplossen als de Britten stoppen met het trekken van "rode lijnen". "Als de Britten zeggen dat Noord-Ierland nog een tijd in de interne markt kan blijven én lid kan blijven van het Verenigd Koninkrijk, dan is het probleem opgelost. Als ze zeggen dat Engeland in de toekomst onderdeel wordt van de douane-unie, dan is het probleem opgelost. Maar ze hebben al die rode lijnen getrokken. De Britse politiek moet nu hom of kuit geven."

Rutte zegt dat hij nu "helemaal niets" doet. "Zij hebben besloten eruit te treden. Als ze willen uitstellen, moeten ze ook zeggen waarom."

Het is ook maar de vraag of premier May uitstel van de andere EU-lidstaten krijgt. "Het hangt er een beetje van af of de Britten een goede reden hebben", zei EU-correspondent Sander van Hoorn in het NOS Journaal. "Als premier May volgende week de derde stemming over de brexit-deal overleeft, dan is er een deal. Dan heb je een klein uitstel nodig om dingen technisch te regelen."

'Boeman'

Maar heel anders wordt het volgens Van Hoorn als die deal opnieuw wordt weggestemd, voor de derde keer. "Dan zal de verleiding hier in Brussel heel groot zijn om te zeggen: nee, dan liever die bittere pil." Het kan wel zijn dat er een ander sentiment ontstaat als de Europese regeringsleiders volgende week met elkaar overleggen. "Er kan dan gezegd worden: laten we niet de boeman zijn, laten we dat uitstel geven."

Of zo'n uitstel dan veel uithaalt, is maar de vraag. Van Hoorn: "Dan heb je de situatie waarin we nu zitten over een paar maanden weer. Dat er eigenlijk niets veranderd is, dat er geen deal is. En dat er over een paar maanden, vlak voor de zomer, een no-deal-brexit is."