Hoe luxegoederen Kim Jong-un in het zadel houden
"Tienduizenden flessen wodka onderschept in Rotterdam, mogelijk van Kim Jong-un." Een opvallende kop boven een bericht van vanochtend, vooral als je bedenkt dat Noord-Korea vorige week de voedselrantsoenen nog heeft gehalveerd vanwege tekorten. Toch is er een verklaring voor.
Ondanks economische sancties importeert het land allerlei luxegoederen. Single malt whisky, cognac, kaviaar, peperdure horloges, parfum, muziekinstrumenten, Mercedessen; het is allemaal te krijgen in het communistische land. Niet voor iedereen, maar wel voor de elite.
Kim gebruikt die dingen om de elite zoet te houden.
Sinds hij aan de macht kwam in 2012, heeft Kim Jong-un naar schatting zo'n 3,5 miljard dollar uitgegeven aan luxeproducten. Het grootste deel van die spullen komt in de staatswinkels terecht. "Dat is waar de rijken van Pyongyang winkelen", legt Sico van der Meer uit. Hij is Noord-Korea-deskundige van Instituut Clingendael.
"Kim gebruikt die dingen om de elite zoet te houden. Van hen komt potentieel het grootste gevaar. Als de elite in opstand komt, heeft hij een probleem", zegt Van der Meer. "Zijn voorgangers deden het ook al zo." Als de mensen met macht zich kunnen laven aan drank, lekker eten en mooie spullen, houden ze zich wel koest, is het idee.
Bekijk hieronder beelden van de 90.000 flessen in de Rotterdamse haven:
Tegen het land zijn sancties van kracht die import van luxegoederen verbieden. Maar dat houdt de import niet tegen, zegt Van der Meer. "Noord-Korea werkt met netwerken van criminelen en vervalst bijvoorbeeld transportpapieren."
Het land heeft er zelfs een heuse afdeling voor: Bureau 39. "Hun taak is het verkrijgen van buitenlandse valuta en het omzetten ervan in luxegoederen", aldus de deskundige. "Noord-Korea is, voor zover ik weet, het enige land met een officieel orgaan voor criminele activiteiten." Om aan geld te komen, smokkelt Bureau 39 onder meer ook drugs, namaaksigaretten en nepkleding.
Een andere manier waarop Noord-Korea goed verdient, is de wapenhandel, waarop overigens ook een embargo rust. "Het land verkoopt veel aan bijvoorbeeld Afrika, aan landen die het niet erg vinden dat handel geheim blijft. Het zijn ouderwetse wapens: jaren 50-design, maar wel goedkoop en effectief spul."
Het is echt op alle fronten een heel bruut regime, dat mensen laat verhongeren.
De buitenlandse valuta die daarmee worden verdiend gaan niet naar de hongerlijdende bevolking, maar worden bijvoorbeeld gebruikt om 90.000 flessen wodka te kopen. "Het is echt op alle fronten een heel bruut regime, dat mensen laat verhongeren. Dat maakt het importeren van die drank ook zo immoreel."
Maar dat immorele is juist een extra reden voor Kim Jong-un, denkt Van der Meer. "Dit soort smokkel kan je ook zien als een middelvinger. Ze zeggen eigenlijk: wie maakt ons wat?" Hij denkt dan ook niet dat Kim hiermee droog komt te staan. "Nee, dit is maar het topje van de ijsberg."
Het ministerie van Buitenlandse Zaken onderzoekt nog of de wodka inderdaad bestemd was voor Noord-Korea en Kim Jong-un. Daarna wordt besloten wat er met de in beslag genomen drank gebeurt. Vernietigen is een optie, maar de wodka kan ook worden geveild.
