Spanjaarden op 28 april vervroegd naar stembus

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Spanje gaat op 28 april naar de stembus voor vervroegde verkiezingen, zegt premier Pedro Sánchez. De regering van sociaaldemocraten kwam deze week ten val nadat begrotingsplannen van zijn regering in het parlement waren weggestemd.

Het kabinet van Sánchez zat maar acht maanden in het zadel. De sociaaldemocraten stuurden vorig jaar met een motie van wantrouwen de conservatieve regering van Mariano Rajoy na een reeks corruptieschandalen naar huis.

Toch kon Sánchez in de praktijk niet krachtig regeren omdat hij in het parlement slechts 84 van de 350 zetels had. Steun kregen de sociaaldemocraten van het linkse blok Podemos, en van Baskische en Catalaanse partijen. Maar uiteindelijk besloten de Catalaanse separatistische partijen niet in te stemmen met de begrotingsplannen. Dat gebeurde na Sánchez' afwijzing om mee te doen met nieuwe besprekingen over onafhankelijkheid.

"Deze regering is steeds bereid geweest om met iedereen de dialoog aan te gaan. Maar alleen binnen de mogelijkheden van de grondwet. Buiten die grenzen kunnen we niets", zei Sánchez vanmorgen. Hij hekelde tijdens zijn toespraak de blokkade door de rechtse oppositiepartijen van een groot aantal sociale wetten die zijn regering had willen doorvoeren. "Nu is het woord aan de Spanjaarden om te kiezen voor vooruitgang."

Ondanks de val van de regering Sánchez gaan aangekondigde maatregelen als de verhoging van pensioenen, minimumlonen en ambtenarensalarissen gewoon door, omdat die per decreet zijn doorgevoerd. Het probleem is wel dat de financiering van deze plannen ontbreekt door het wegstemmen van de jaarbegroting. Zo wilde Sánchez een aantal belastingen op hoge inkomens en brandstof opleggen.

Resten Franco

Ook neemt de regering vandaag de allerlaatste beslissing om Francisco Franco uit het herdenkingsmonument Valle de los Caídos weg te halen. Dat betekent het einde van maanden juridisch touwtrekken over een nieuwe bestemming van de resten van de oud-dictator. Het verwijderen van Franco uit het monument was een belangrijke belofte bij het aantreden van Sánchez.

Voor volgende maand staat ook nog een bezoek van - de dan demissionaire - premier Sánchez aan Nederland op het programma.

Peilingen

In een peiling van eind januari worden de sociaaldemocraten van Sánchez de grote overwinnaar bij nieuwe verkiezingen. De sociaaldemocraten zouden 30 procent van de stemmen krijgen. Vooral rechts zou door elkaar worden geschud. Zo zou de liberale Ciudadanos de tweede grote partij van het land worden, met 18 procent van de stemmen. De centrumrechtse partij PP zakt in de peiling naar 15 procent, ten gunste van de opkomst van de nieuwe uiterst rechtse partij Vox (6 procent).

Morgen gaan de Catalaanse separatistische partijen opnieuw de straat op in een groot protest voor de onafhankelijkheid van de regio. Voor volgende week donderdag is een algemene staking aangekondigd.