Onderzoekers: negatief beeld salafisme onvolledig en soms onjuist
Het beeld dat salafisten in Nederland een beweging vormen die gevaarlijk is voor de samenleving, klopt niet. Dat blijkt uit onderzoek van het Verweij-Jonker Instituut en de Universiteit Leiden in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken.
Naar schatting wonen in Nederland tienduizenden salafisten, moslims die de fundamentalistische variant van de islam aanhangen. Uit onderzoek over de periode 2004 tot 2018 blijkt dat die groep divers is. Onderling zijn er veel ideologische verschillen.
Het salafisme kan daarom niet worden weggezet als één gevaarlijke beweging. Wel zijn er nog steeds "staatsgevaarlijke individuen die hun opvattingen rechtvaardigen met een salafistisch georiënteerd gedachtengoed", zeggen de onderzoekers.
Salafisten passen zich aan
In het rapport staat verder dat orthodoxe moslims zich steeds meer aanpassen aan de Nederlandse samenleving. "Salafisten wijzen de Nederlandse samenleving over het algemeen niet af en streven evenmin diep ingrijpende veranderingen na." Ze willen wel hun religieuze levenswijze behouden.
Arabist Jan Jaap de Ruiter van de Tilburg University is het niet helemaal eens met die stelling. Hij werkte niet mee aan het onderzoek en noemt het rapport verder genuanceerd.
De Ruiter stelt dat salafisten zich vooral pragmatisch opstellen. "Ze zijn nog steeds voor de sharia-wetgeving, maar beseffen dat ze in een maatschappij leven die daar anders over denkt. Er is sprake van een zekere vorm van gewenning. Maar in het Midden-Oosten is het nog steeds een stroming waar veel geweld uit voorkomt."
Omstreden proefschrift
Uit het rapport van het Verweij-Jonker Instituut komt een heel ander beeld naar voren dan uit het proefschrift van een onderzoeker van de Tilburg University. Hij bezocht drie jaar lang religieuze bijeenkomsten en concludeerde dat een groeiende groep salafisten de Nederlandse samenleving afwijst.
Op het proefschrift kwam veel kritiek vanuit de moslimgemeenschap, de politiek en wetenschappers. De Tilburg University begon daarop een onderzoek naar de dissertatie, omdat er veel fouten in zouden staan.
