Invallen bij zeven panden in misbruikzaak rond Jehovah's Getuigen

De politie heeft vorige maand bij zeven panden invallen gedaan in het kader van het onderzoek naar seksueel misbruik binnen Jehovah's Getuigen. Dat bevestigt het OM na berichtgeving van RTL Nieuws.

De invallen vonden onder meer plaats in Emmen, in het hoofdkantoor van Jehovah's Getuigen. Daarnaast werden twee gemeenschapsgebouwen - oftewel zogenoemde koninkrijkszalen - en vier woningen van de geloofsgemeenschap doorzocht.

Agenten waren op zoek naar documenten van interne 'rechtszaken'.

Interne rechtszaken

Jehovah's Getuigen heeft een intern systeem om zaken als misbruik te behandelen. Een klacht komt bij een speciale commissie terecht, waarna een procedure wordt gestart die niet openbaar is.

Eventuele daders worden door het genootschap berecht en niet aangegeven bij de politie. Verslagen van zaken worden niet met justitie gedeeld.

Begin augustus weigerde Jehovah's Getuigen nog een document af te staan aan het OM waarin de bekentenis van een dader zou staan in een kindermisbruikzaak.

'Juridisch bijzonder'

Met name de twee invallen in de koninkrijkszalen, waar leden van Jehovah's Getuigen samenkomen voor bijeenkomsten, zijn "juridisch bijzonder", zegt hoogleraar sanctierecht Henny Sackers, verbonden aan de Radboud Universiteit.

"Justitie is van oudsher namelijk terughoudend om kerken binnen te stormen en wettelijk is bepaald dat de politie bijvoorbeeld ook niet zomaar een kerk in mag als er een samenkomst is."

Dat zijn volgens Sackers alleen wel bepalingen die stammen uit een tijd toen de Tweede Kamer nog grotendeels confessioneel was samengesteld en er minder organisaties waren die zich religieus noemden.

"Nu is er een grote diversiteit aan organisaties die om religieuze redenen menen boven de wet te staan", zegt Sackers.

Hoogleraar kerkgeschiedenis Paul van Geest (Universiteit van Tilburg) vindt de invallen om die reden daarom minder bijzonder. "We hebben een volledige scheiding van kerk en staat. Dus de staat bekijkt elke kerk als een genootschap en als daar iets niet in de haak is, wordt dat aangepakt."

'Noodzakelijk voor onderzoek'

Het OM doet op dit moment onderzoek naar negen aangiftes die het kreeg van seksueel misbruik binnen de geloofsgemeenschap.

"In een aantal zaken bestond het vermoeden dat er informatie over de interne rechtsgang in deze zaken aanwezig is in dossiers die zich bevonden in deze panden", aldus het OM over de invallen van vorige maand. Die informatie is volgens het OM "noodzakelijk" in het strafrechtelijk onderzoek.

Het is onduidelijk of de gezochte documenten bij de invallen ook zijn aangetroffen. Het OM doet verder geen mededelingen over de zaak.