Griekse overheid plukt bankrekeningen vele duizenden burgers

• Conny Keessen

  Correspondent Griekenland

Bankrekeningen die van de ene op de andere dag zijn leeggehaald. Het overkomt jaarlijks vele duizenden Grieken met schulden. En dat gebeurt door de overheid. Die mag volgens de wet beslag leggen op rekeningen, maar gaat daarbij ook regelmatig buiten zijn boekje. Dat blijkt uit een lijvig rapport van de Griekse ombudsman over de inbeslagnames van bankrekeningen.

Daarbij gaat het om fouten, maar ook om onduidelijke wetgeving en onjuiste uitvoering van wetten. "Een van de meest belangrijke problemen die we tegenkomen, is dat mensen niet door de autoriteiten worden geïnformeerd dat hun bankrekening in beslag zal worden genomen", zegt Andreas Pottakis, de Griekse ombudsman. "Ze worden dus totaal overvallen. Helaas staat de wet dat toe en wij willen dat het wordt veranderd."

Pottakis constateert de laatste tijd een sterke stijging van inbeslagnames van bankrekeningen. "De belastingdienst staat onder immense druk om te presteren, om te innen voor de overheid. We moeten een gebalanceerde begroting hebben, dat staat buiten kijf. Maar heel vaak gaan de autoriteiten te ver, en vergeten de rechten van de burgers."

Geen cent meer

Lilly en Kostas, eigenaars van een babykledingbedrijf, hadden van de ene op de andere dag opeens geen cent meer op hun privé- en bedrijfsrekeningen. De belastingdienst had de bank opdracht gegeven die rekeningen in beslag te nemen en te blokkeren om een schuld te innen. Het echtpaar zat in een schuldenregeling waarbij ze elke maand 4700 euro moesten afbetalen.

"Onze problemen begonnen een paar jaar geleden toen bleek dat onze boekhouder premies niet had afgedragen en fouten had gemaakt met de belastingaangifte", zegt Lilly. "Opeens zaten we met een schuld van meer dan 40.000 euro."

Het echtpaar had een schuldenregeling bij een pensioenfonds. Bij de belastingdienst bestond alleen een regeling voor twaalf maandelijkse afbetalingen. Algauw lukte het niet meer om deze betalingen te voldoen, en twee maanden betaalden ze slechts de helft van de aflossing. En toen ging het mis.

Een veelvoorkomend probleem is dat mensen niet goed geïnformeerd worden over hun rechten en mogelijkheden. Ombudsman Andreas Pottakis: "Er zijn niet veel mogelijkheden om je bankrekening te beschermen, maar zelfs die weten mensen vaak niet. Zo zit er een wettelijke limiet op het bedrag dat in beslag kan worden genomen van je bankrekening, dat is 1250 euro. Maar dan moet je die rekening wel registreren als beschermde rekening. Dat kan maar met één rekening."

Daarnaast is er vaak sprake van onduidelijke wetgeving. Zo staat er in de wet een algemeen artikel dat sociale uitkeringen niet mogen worden geconfisqueerd, aldus de ombudsman. "Maar vaak is de interpretatie van de rechtbank anders. Die zegt dat het niet geldt voor alle uitkeringen. We hebben de regering gevraagd deze wetten duidelijker te maken, zodat er geen misverstanden ontstaan."

Ook de banken, die de opdrachten van de belastingdienst of pensioenfonds uitvoeren, komen in het rapport onder vuur te liggen. "Zij zijn niet altijd bereid fouten te herstellen. Bijvoorbeeld als verschillende bankrekeningen worden afgesloten voor dezelfde schuld."

Onder de 500 euro

De ombudsman bemiddelt met alle instanties om oplossingen te vinden voor individuele gevallen. "Vaak lukt dat, maar er kan soms maanden vertraging optreden. En soms moeten mensen of bedrijven naar de rechter stappen."

Nadat het rapport van de ombudsman was gepubliceerd, kondigde de belastingdienst aan dat achterstallige schulden onder de 500 euro niet zouden worden aangepakt. Dat is weliswaar een meerderheid, maar nog steeds blijft een grote groep Grieken kwetsbaar. 1,5 miljoen mensen en bedrijven hebben een belastingschuld tussen 500 en 10.000 euro.