Collectes experimenteren erop los, maar cash blijft koning

• Joukje Beiboer

Goede doelen doen hun best om hun deur-aan-deur-collectes toekomstbestendig te maken. Zoeken naar kleingeld is niet altijd meer nodig, want doneren kan steeds vaker met je pinpas of telefoon.

Nieuw dit jaar zijn de Tikkie-donaties en de QR-iDeal-codes op collectebussen, waarmee in het hele land proeven worden gedaan. "De QR-code werkt heel simpel", zegt Arno van Gemert van Alzheimer Nederland. Hij opent zijn bank-app en klikt op een icoontje. "Nu kun je de QR-code op de bus scannen." In het scherm dat zich opent, vult hij een bedrag in. Dan nog even de pincode invoeren en betalen.

Rabobank en Knab doen mee met het experiment. "We hopen dat de andere banken volgend jaar volgen", zegt Van Gemert.

Grace Bernardus liep in Breukelen met een QR-code op de collectebus, maar daar werd nog geen gebruik van gemaakt. In haar wijk doneerde eigenlijk iedereen met kleingeld. "Ik ben nog niemand tegengekomen die de QR-code wilde gebruiken", zegt ze. Haar buurvrouw snapt dat wel. "Ik ben nog wat ouderwets", zegt zij, terwijl ze een paar muntjes in de bus doet. "Maar het is wel handig voor de jongelui, want die hebben meestal geen geld op zak."

Steeds minder opbrengst met collectes

De goede doelen passen hun collectes noodgedwongen aan. Cash wordt steeds minder gebruikt, ten faveure van betalen met pinpas of telefoon. "Vandaar dat Stichting Collecteplan vorig jaar een proef is gestart met pinbussen", zegt Anoek Smith van de koepelorganisatie. "Daarnaast zijn we nu aan het onderzoeken of QR kan bijdragen om in de behoefte van 'cashloos' te voorzien."

Misschien zijn cashloze doneermogelijkheden voor goede doelen een welkome aanvulling, want de collecte-inkomsten kunnen wel een opkikker gebruiken. Daar waar de totale inkomsten van goede doelen de afgelopen jaren zijn gestegen, daalden de collecte-opbrengsten.

In 2012 haalden de landelijk collecterende fondsen bijna 46,5 miljoen euro op. In 2017 was dat gedaald naar nog geen 39 miljoen euro. Smith: "Overigens haalt niet ieder doel minder geld op met de collectes. Er zitten ook stijgers tussen, bijvoorbeeld Alzheimer Nederland."

Hoe goed gaat het met de collectes in Nederland? Bekijk de grafiek hieronder.

De nieuwe snufjes hebben zo hun voordelen: het geld is meteen binnen en er zijn minder administratiekosten. Bovendien levert het meer op. Een gemiddelde donatie met de pinpas bracht bij Alzheimer Nederland 30 procent meer in het laatje dan een normale cashdonatie.

Maar de nieuwe collecte-mogelijkheden brengen ook kosten met zich mee. Maak je een gift over via een QR-code of door te pinnen, dan zijn er transactiekosten. Als je via een online collectebus je donatie overmaakt, dan gaat per transactie ook nog paar cent naar de ontwikkelaar van het betaalplatform. "Maar de opbrengst is altijd veel hoger dan de kosten", zegt Van Gemert.

Overleven

Toch is het de vraag of de pinbussen en de QR-codes het in collecterend Nederland overleven. Van Gemert: "Volgend jaar gaan we evalueren. Spreekt het de collectanten en mensen aan de deur aan om via QR of pin te betalen?"

De komende jaren kun je volgens de koepelorganisatie nog gewoon contant geld in de bus gooien. "Voorlopig blijft contant geld onmisbaar voor de collecte", zegt Smith. "Zowel in de ogen van de gever als in die van de goede doelen."