VK, Frankrijk en Duitsland eisen gedegen onderzoek naar dood Khashoggi

Saudi-Arabië moet met meer feiten komen om geloofwaardig te zijn in de uitleg over wat er is gebeurd met journalist Jamal Khashoggi. Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland hebben dat gezegd in een gezamenlijke verklaring.

Na eerst elke betrokkenheid te hebben ontkend bij de verdwijning van de journalist, zei Saudi-Arabië gisteren dat Khashoggi om het leven is gekomen bij een gevecht in het consulaat. Een uur later zei een andere Saudische functionaris dat Khashoggi stierf door een verstikkende wurggreep.

In hun verklaring zeggen de drie landen verder dat "niets deze dood kan rechtvaardigen". Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland veroordelen de gebeurtenis in de "sterkst mogelijke bewoordingen".

De drie landen eisen van Saudi-Arabië opheldering over wat er is gebeurd. Ze eisen dat de waarheid boven tafel komt en vinden dat er verder moet worden gekeken dan de veronderstellingen die de Saudi's tot nu hebben geopperd. Daarbij willen ze bewijzen zien.

'Grote en ernstige vergissing'

In een interview met Fox News zei de Saudische minister van Buitenlandse Zaken Adel al-Jubeir dat de dood van Khashoggi een "grote en ernstige vergissing" was. Hij beloofde de familie van de journalist dat de mensen die daarvoor verantwoordelijk zijn, worden gestraft. Jubeir: "Dit is een vreselijke fout. Dit is een vreselijke tragedie. Onze condoleances gaan uit naar hen, we voelen hun pijn."

De minister zei verder dat de Saudi's niet te weten hoe Khashoggi om het leven is gebracht in hun consulaat of waar zijn lichaam is. Volgens hem wordt er nauw samengewerkt met de Turken in het onderzoek en willen ook de Saudi's dat de onderste steen bovenkomt.

'Banen op het spel'

Eerder vandaag zei de Britse brexit-minister Raab al dat hij de uitleg van Saudi-Arabië over de dood van journalist Jamal Khashoggi niet geloofwaardig vindt. In gesprek met de BBC zei Raab dat Groot-Brittannië het Turkse onderzoek steunt.

"De Britse regering wil dat er mensen verantwoordelijk worden gehouden", sprak Raab. Hij voegde eraan toe dat Londen de onderzoeken die lopen wil afwachten, voor het eventueel besluit tot maatregelen. "We gaan onze relatie met Saudi-Arabië niet beëindigen, niet alleen vanwege het enorme aantal Britse banen dat op het spel staat maar ook omdat je met partners moet blijven praten om invloed te kunnen hebben."

'Verklaring ontoereikend'

De Franse minister van Financiën Le Maire zei vandaag eveneens dat meer onderzoek nodig is. "Ik constateer dat de Saudische autoriteiten hun koers verlegd hebben, feiten hebben erkend en deels verantwoordelijkheid nemen. Maar er moet volledige duidelijkheid komen." Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Parijs had eerder al gezegd dat er nog veel vragen blijven. Ook Duitsland is kritisch. Bondskanselier Merkel en minister Maas van Buitenlandse Zaken noemden de Saudische verklaring ontoereikend.

Gisteren kwam Saudi-Arabië na weken van stilte met een verklaring over Khashoggi. Die is volgens Ryad bij een gevecht in het Saudische consulaat in Istanbul om het leven gekomen. Aanvankelijk zei Saudi-Arabië dat Khashoggi op 2 oktober gewoon het pand had verlaten.

De EU heeft in een verklaring gezegd dat het onderzoek moet doorgaan om helderheid te verschaffen over de moord. Ook de Amerikaanse president Trump wil meer antwoorden. Gisteren zei die dat hij wil weten waar het lichaam van Khashoggi is en wat er precies is gebeurd. Volgens hem komen we stap voor stap dichter bij de waarheid. Trump zei ook dat het "mogelijk" is dat kroonprins Mohammed bin Salman nergens van af heeft geweten, om erbij te benadrukken: "Ik ben niet tevreden totdat we antwoorden hebben."

Turkije werkt ondertussen aan een eigen onderzoek naar de zaak-Khashoggi, dat in potentie explosief is voor Riyad. Turkse functionarissen lekten al snel na de verdwijning van de journalist berichten dat hij was vermoord in het consulaat en dat zijn lichaam in stukken was gezaagd. Saudi-Arabië zou een doodseskader naar Turkije hebben gestuurd op de dag van Khashoggi's verdwijning.

Audio-opnamen

The New York Times heeft verschillende leden van een Saudische delegatie die op 2 oktober Turkije bezocht en weer verliet in verband gebracht met de Saudische kroonprins, wat het onwaarschijnlijk zou maken dat die van niets wist. Onder de achttien mensen die in Saudi-Arabië zijn opgepakt voor de zaak zou ook de groep zijn die een bliksembezoek bracht aan Turkije.

Er zijn berichten dat Turkije beschikt over audio-opnamen die bevestigen dat Khashoggi is gemarteld en doelbewust vermoord. De Turkse autoriteiten hebben gezegd dat ze met onderzoeksresultaten naar buiten komen als de tijd rijp is. "We staan niet toe dat zaken in de doofpot worden gestopt", zei een woordvoerder van president Erdogan.