Totale chaos op Lombok: iedereen wil weg, maar alle vluchten zitten vol

Chaos. Dat woord beschrijft de situatie op het Indonesische eiland Lombok nu het best. Na de tweede aardbeving in een week tijd willen veel mensen zo snel mogelijk het eiland verlaten. Maar dat gaat niet: door de enorme drukte op het vliegveld zitten alle vluchten vol.

Vooral de vakantiegangers willen zo snel mogelijk weg. Op weg naar het vliegveld stonden toeristen langs de kant van de weg te liften, vertelt NOS-redacteur Merel Akkerman, die op het eiland is. Akkerman werd vanochtend geëvacueerd van het nabijgelegen eiland Gili Meno. "Vannacht en vanochtend was er geen hulp op de Gili-eilanden. Toen we naar de luchthaven reden, zagen we pas de eerste politiewagens en legervoertuigen", vertelt ze.

Ook correspondent Michel Maas ziet de wanhoop onder toeristen. "Ze kopen tickets. Waarnaartoe maakt ze niet uit. Als ze maar weg kunnen van Lombok. Het is alleen moeilijk al die toeristen te proppen in de paar vliegtuigen die hier per dag vertrekken."

De komende twee dagen zitten alle vluchten vol, vertelt Nederlander Solange van Oosten. "We hebben 2,5 uur in de rij gestaan om een vlucht te boeken." Vliegmaatschappijen AirAsia en Garuda hebben al aangekondigd extra toestellen in te zetten om de toeristen van het eiland te krijgen.

Via Twitter roept de plaatsvervangend ambassadeur van Nederland in Indonesië, Ferdinand Lahnstein, Nederlanders die zich bevinden op Gili-eilanden op om zich te registreren bij de app 24/7 BZ. Met die app kan de ambassade Nederlanders informeren tijdens bijvoorbeeld crisissituaties.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat weten dat het "honderden meldingen" heeft ontvangen van Nederlanders op Lombok en bezorgde familieleden. Voor zover bekend zijn er geen Nederlandse gewonden of doden.

Bij het vliegveld van Lombok is in een hotel een steunpunt ingericht voor EU-burgers. Vanaf 21.30 uur lokale tijd (15.30 uur Nederlandse tijd) zijn daar ook twee medewerkers van de Nederlandse ambassade aanwezig. Zij hebben documenten bij zich om Nederlanders te helpen die hun paspoort zijn verloren.

Ook op het vliegveld van Bali in Denpasar zet de ambassade een helpdesk op. Mensen die contact willen opnemen met het ministerie kunnen bellen met hulpnummer +31 247 247 247. Het Rode Kruis heeft de website https://ikbenveilig.nl/Lombok in het leven geroepen. Daarop kunnen mensen aangeven dat het goed met ze gaat. "We merkten dat bij bezorgde familieleden deze vraag leefde en deze ramp voldoet aan alle punten op onze checklist om de website te activeren", zegt een Rode Kruis-woordvoerster.

'Geen berichtgeving'

Sjoerd Bronkhorst zat gisteravond met zijn vriendin op het vliegveld van Lombok te wachten op zijn vlucht naar Bali. Hij legt uit hoe de aardbeving vooral de lokale bewoners overviel. "We zaten te kaarten met een Spanjaard bij de Starbucks en toen werd het opeens rumoerig. Alles begon te trillen. Platen stortten uit het plafond, lampen vielen naar beneden en er ontstonden scheuren in de muren. Daarna was er overal gegil en paniek. De stroom viel uit en met zo'n 450 mensen renden we door een gate van nog geen 40 meter in het pikkedonker het vliegveld uit. Buiten waren mensen flauwgevallen, en ze waren aan het hyperventileren en aan het huilen."

Anderhalf uur later vloog hij alsnog naar Bali. "Het was doodstil in het vliegtuig." Hij prijst zich gelukkig dat hij kon wegkomen. Een dag eerder was hij nog op Gili Trawangan, het grootste eiland van de drie Gili-eilanden. Op foto's zag hij hoe resorts volledig in puin lagen. "En de evacuatie verloopt daar zeer traag, begrijpen we van Amerikaanse vrienden. Een van hen is gewond aan zijn hoofd en voet, omdat er een stuk muur op hem was gevallen. Hij zou als eerste geëvacueerd worden, maar zit nog steeds vast op het eiland."

Volgens de Nederlander Arnold Scholte verliep de informatieverstrekking na de aardbeving op Lombok chaotisch. "Via de media in Nederland horen we het een en ander. Net in het vliegtuig naar Bali hebben we de Indonesische krant Jakarta Post gelezen waarin wij geen berichtgeving over de aardbeving konden ontdekken."

Inmiddels komen de eerste beelden van de schade naar buiten. Die is behoorlijk:

Solange van Oosten probeert zo veel mogelijk mensen te helpen op het eiland. Ze plaatste een paar uur geleden ook een oproep in een Facebookgroep voor Nederlanders in Indonesië. "Ik heb alleen nog niet veel kunnen doen", zegt ze. "Tijdens de aardbeving waren we op de weg. Het gebouw naast ons stortte in en de mensen renden naar buiten. Daar zijn we toen naar toegerend om te kijken wat we konden doen."

De Nederlandse vrouw had een ontsmettingsmiddel bij zich. "Dus ik rende rondjes om de ergste schaafwonden te behandelen. En toen mensen door hadden dat ik probeerde te helpen, sleurden ze me van persoon naar persoon. Maar het was heel schrijnend want veel kinderen waren zodanig beschadigd, dat we vrijwel niets konden doen."

Van Oosten is niet de enige die iets terug wil doen voor de bevolking. De Nederlandse Irthe Jogang heeft gisteren pakketten met eten, maandverband, pampers en handdoeken gebracht naar de stad Senaru, in de buurt van vulkaan Rinjani. "Daar zijn veel huizen ingestort door de aardbeving van vorige week. Superheftig allemaal."

De inwoners helpen de toeristen ook enorm, vertelt Van Oosten. "Wij werden na de tweede aardbeving meteen door de locals meegenomen de heuvels op. Ze gaven ons dekens." Op de heuvels was het voor een Indonesisch meisje al te laat. "Zij overleed toen we daar met zijn allen lagen. Ze was jong, kan niet ouder dan 7 zijn geweest."

Ook de Nederlandse Chaim Fetter die op het eiland een opvang en school voor dakloze kinderen heeft verloren tijdens de aardbeving, wordt inmiddels geholpen. "Alle straatkinderen staan letterlijk weer op straat. Maar gelukkig krijg ik veel voedsel van mensen uit het dorp. Donateurs uit Jakarta brengen ook water."

Alleen is dat momenteel niet genoeg. "We kunnen toch niet koken. Ja, alleen met een pannetje rijst op straat."

Van Oosten is nu in Kuta, in het zuiden van het eiland. "We hebben een taxichauffeur omgekocht om ons te brengen. We zijn bereid een hoop te betalen voor een beetje veiligheid. We hopen maar dat het in Kuta veilig genoeg is om in een hostel te slapen, want we zijn al twee dagen wakker. En mentaal helemaal gesloopt."

De gebouwen in Kuta zijn nog helemaal intact, vertelt Van Oosten. "De aardbeving was hier minder hevig. Hier lijkt het bijna of er niets gebeurd is, op de gaten in de grond dan na."