NSB-films online voor 'breder beeld op fout erfgoed'
In de jaren 30 en 40 draaide de propagandamachine van de Nationaal Socialistische Beweging, de NSB, op volle toeren. Van groot belang voor de NSB'ers waren films, die veel zeiden over de 'ideale wereld'. Die films, 170 in totaal met name uit de periode 1941 tot en met 1944, zijn nu online gezet door het Instituut voor Beeld en Geluid.
"Het is een collectie die de Tweede Wereldoorlog in een ander daglicht zet", zegt Jennemiek Leijssen van het audiovisuele museum. "De films laten het ideaalbeeld zien dat de NSB haar leden en 'volksgenoten' wilde voorspiegelen. Met de discipline en de emoties die ze proberen te appelleren. De aantrekkingskracht van de NSB, die in 1943 100.000 leden telde, is in de historie een wat onderbelicht thema. Daar is de laatste jaren pas meer aandacht voor."
De collectie bevat beelden van bijvoorbeeld de beruchte Hagespraken van NSB-leider Anton Mussert, redevoeringen van Mussert en formaliteiten van de nationaal-socialisten. Beeld en Geluid heeft de films al een tijdje in de collectie zitten. Het gaat om materiaal waar de Nederlandse overheid in 1944 het auteursrecht over verkreeg. Nu is het auteursrecht verlopen en mag iedereen het gebruiken.
Leijssen zegt dat Beeld en Geluid het wetenschappelijk belang van de beelden inziet. "Dit materiaal geeft echt een breder beeld op alle bronnen die al beschikbaar zijn over dit 'foute erfgoed'", zegt ze. "Er zijn duizenden en duizenden bronnen over de Tweede Wereldoorlog. En deze NSB-collectie is een onderdeel van die verzameling."
De collectie van NSB-propagandafilms komt op verschillende manieren beschikbaar. De films zijn te bekijken op de site van Beeld en Geluid en vanaf 31 mei ook via het platform Open Beelden en Wikimedia. Daarnaast staat meer informatie over een selectie van de films op de 'BeeldenGeluidWiki'.
