Als het aan de Franse president Emmanuel Macron ligt, lopen de clochards in Parijs binnenkort in dure designkleding waarvoor ze niks hoeven te betalen. Hij wil modehuizen namelijk verplichten om hun onverkochte kleding cadeau te doen aan liefdadigheidsorganisaties. Het idee erachter: vervuiling die ontstaat door de vernietiging van kleding tegengaan.
Ook in Nederland wordt jaarlijks aan duizenden kilo's kleding vernietigd. Toch pakt het Franse voorstel volgens Irene Maldini, onderzoeker Fashion & Technology aan de HvA, niet het gehele probleem aan. "Het percentage kleding dat niet verkocht wordt, is niet zo groot. Er is veel meer kleding die verkocht en korte tijd gedragen wordt en dan wordt weggegooid."
Uit haar onderzoek blijkt dat de hoeveelheid onverkochte kleding in Nederland jaarlijks 51 miljoen stuks is. Dat verdwijnt dus in de verbrandingsoven. Maar het aantal kledingstukken dat wij zelf weggooien is nog vele malen groter: jaarlijks gaat dat om zo'n 688 miljoen stuks.
Statiegeld op maatpakken
In Nederland zijn er verschillende ondernemers die met kledingafval nieuwe producten maken. Bijvoorbeeld Rien Otto, die afgedankte kleding recyclet tot werkkleding en bouwmateriaal.
"Dat materiaal is op dezelfde manier te verwerken als hout. Dus je kan er tafels, stoelen en huizen van bouwen. We hebben er zelfs mee gemetseld", zegt Otten. "Je kan het eigenlijk overal voor gebruiken."
Ook Erik Toenhake is duurzaam ondernemer. Hij heft statiegeld op zijn maatpakken, zodat hij de oude weer kan recyclen tot nieuwe stoffen. Toenhake is kritisch over de snelheid waarmee modehuizen hun collecties vernieuwen.
"Het is fast fashion. Moet het nou echt zo snel wisselen van collectie, van smaak, van invloeden? Kan je niet wat tijdlozer produceren zodat je wat langer met de spullen kan doen en ook minder snel opruiming hoeft te houden. En dus ook minder overhoudt."
Hebben modehuizen echt goede oplossingen of doen ze het voor de bühne?
Maar de industrie is niet de enige boosdoener. Uit het onderzoek van Maldini blijkt dat we per persoon jaarlijks 46 nieuwe kledingstukken kopen, terwijl we slechts twee derde uit onze garderobe daadwerkelijk dragen.
"We moeten ons afvragen of we hierdoor gelukkiger worden. Of het ons meer kwaliteit van leven geeft. Of dat we het alleen doen omdat het kan, en niet omdat we het willen", zegt de onderzoeker.
Ondertussen zeggen grote kledingmerken ook steeds meer gerecyclede stoffen te gebruiken. En ze nemen soms zelfs oude kleding terug. Maar ondernemer Toenhake is sceptisch over deze inspanningen.
"Is dat alleen voor de bühne of hebben ze ook daadwerkelijk goede oplossingen? En gaat het dan alleen om vervezelen zodat we er nog isolatiemateriaal van kunnen maken, of brengen ze het naar een hoger level. Als je echt praat over een circulaire economie, dan gaat het erom dat je van kleding weer opnieuw kleding kan maken."
En daar zit volgens beide ondernemers uiteindelijk veel meer potentie in dan in het Franse wetsvoorstel. Toch vindt onderzoeker Maldini dat overheden wel degelijk wat kunnen doen aan de enorme berg kledingafval.
"Als we het erover eens zijn dat lage prijzen ons grootste drijfveer tot overconsumptie van kleren is, dan kunnen overheden veel doen om prijsverschillen weg te nemen. Dan schaffen we aan wat we nodig hebben en kopen we geen dingen alleen omdat het kan, omdat ze goedkoop zijn."
