Het hoofdkantoor van Unilever komt in Rotterdam en niet in Londen. Volgens topman Paul Polman is er weinig verschil tussen Nederland en Groot-Brittannië als het om belastingen gaat en ook de brexit heeft niet meegespeeld in het besluit.
Polman: "De brexit maakt het nog geen slecht land om in te investeren. Deze beslissing is voor de komende dertig tot vijftig jaar. Dat hangt niet af van de politiek van vandaag."
"Het zou ook zeer ongevoelig zijn van Unilever als ze de brexit als reden hadden gegeven", zegt econoom Mathijs Bouman. "Maar natuurlijk is het handig om je hoofdkantoor binnen de grootste consumentenmarkt van de wereld te hebben, en niet er buiten. Bovendien komen de regels voor een bedrijf als Unilever vooral uit Brussel."
Chantagepolitiek
Nieuwe banen levert de keuze voor Rotterdam niet meteen op. Reden voor de linkse oppositie om met flinke kritiek te komen. Het kabinet heeft 1,4 miljard euro uitgetrokken voor de afschaffing van de dividendbelasting om het vestigingsklimaat voor multinationals zoals Unilever en Shell te verbeteren, zo luidt de kritiek.
"Unilever vestigt zich in Nederland maar het aantal extra banen is nul", twitterde GroenLinks-leider Jesse Klaver. "Ik noem dat chantagepolitiek van Unilever en prestigepolitiek van de premier."
"Natuurlijk kan Unilever de dividendbelasting niet noemen als reden. Dan zou het inderdaad op chantage lijken. Dat zou Rutte niet waarderen", zegt Bouman.
Maar dat de beslissing niet voor werkgelegenheid zou zorgen, bestrijdt de econoom. "Het effect op economie en de werkgelegenheid is wel moeilijk te kwantificeren, er is wel onderzoek gedaan naar het belang van hoofdkantoren voor de economie. Het gaat dan vooral om de aanjaagfunctie."
Hoeveel banen en economische groei dat precies oplevert, valt niet te zeggen, maar dat het nul is, lijkt Bouman onwaarschijnlijk. "Een hoofdkantoor biedt werkgelegenheid aan hoogopgeleide mensen en is zo een kweekvijver voor talent. En ook kan het zorgen voor een beter kennis- en innovatieklimaat in een land."
Global-500
Als voorbeeld noemt Bouman de Nederlandse voedingssector, waar de onderzoeksafdeling van Unilever een belangrijke rol in speelt. "In de FoodValley bij Wageningen gaat het bedrijf investeren in een grote onderzoeksinstelling. Als het goed is levert dat kennis op waar ook andere bedrijven van kunnen profiteren."
De Nederlandse overheid voert al jaren beleid om hoofdkantoren naar Nederland te trekken. "Na de beslissing van Unilever om voor Rotterdam te kiezen, heeft Nederland vijftien hoofdkantoren van bedrijven uit de Global-500, de lijst met vijfhonderd grootste bedrijven ter wereld. In slechts zes landen is dat meer", zegt Bouman.
Werkgeversvereniging VNO-NCW noemt het besluit "een prachtige opsteker voor ons vestigingsklimaat". "Hoofdkantoren zijn kweekvijvers voor toptalent", zegt voorzitter Hans de Boer. "Hierdoor hebben we als land ook meer in de melk te brokkelen op het wereldtoneel."
Ook de vakbond FNV is enthousiast, maar plaatst een kanttekening: "'Het is nog even de vraag of dit extra werkgelegenheid oplevert, en zo ja, hoeveel", zegt bestuurder Niels Suiker. "Het aantal banen van Unilever in Nederland neemt al jaren af."
