Veel weerstand tegen AfD, maar 'andere partijen pakken ideeën op'
Voor de vierde keer zal Angela Merkel vandaag tot bondskanselier van Duitsland worden gekozen. Daarmee kan de regering-Merkel IV na maanden onderhandelen eindelijk van start.
De grootste oppositiepartij, de Alternative für Deutschland, beloofde op de verkiezingsavond zes maanden geleden de regering ('welke dan ook') het vuur na aan de schenen te leggen. "We zullen ze opjagen", zei AfD-voorzitter Alexander Gauland. Maar wat is daar tot nu toe van terechtgekomen?
De debatten in de Bondsdag zijn door de komst van de AfD in ieder geval een stuk levendiger geworden. Boegeroep en woede-uitbarstingen vanachter het spreekgestoelte zijn geen uitzondering meer. "Het is natuurlijk nog niet het echte werk, omdat we nog geen nieuwe regering hebben", zegt AfD'er Stephan Brandner, "maar er waait wel een frisse wind door de Bondsdag. We hebben de boel al flink opgeschud."
"Ik houd ervan om te zeggen waar het op staat. Als mensen dan beledigd zijn, is dat niet mijn probleem.
De AfD diende onder meer moties in om Duits als officiële taal in de grondwet op te nemen, voor een volledig boerkaverbod en voor maatregelen tegen de Duits-Turkse journalist Denis Yücel. Die laatste schoot voormalig chef van de Groenen-partij, Cem Özdemir, in het verkeerde keelgat. In de motie schrijft de AfD dat uit de artikelen van Yücel zou blijken dat hij een landverrader is.
"Ik kan niet anders concluderen dan dat er een club racisten hier in de zaal zit", schreeuwt Özdemir in de richting van AfD'ers tijdens een debat over Yücel. "Jullie verachten alles waar dit land voor staat. Maar dit Duitsland is sterker dan jullie haat ooit zal zijn."
Ook andere parlementsleden ontsteken in woede na toespraken of voorstellen van de AfD. Volgens Brandner moeten zijn collega's in de Bondsdag er maar aan gaan wennen. "Ik houd ervan om te zeggen waar het op staat. Als mensen dan beledigd zijn, is dat niet mijn probleem". Er moet meer besproken worden in de Bondsdag, ook thema's die tot nu toe taboe zijn. "Aan denkverboden doen we niet."
"Je merkt dat de partijen onzeker zijn over de manier waarop ze de AfD moeten benaderen", zegt partijwatcher Melanie Amman tegen Der Spiegel. "De linkse partijen kiezen voor de aanval, met onderbrekingen en felle tegenargumenten. Voor de partijen die in dezelfde vijver vissen als de AfD, zoals de FDP en de CDU/CSU, is dat moeilijker. Die willen de AfD-stemmer terugwinnen, dus kunnen ze niet alle ideeën van de AfD zomaar neersabelen."
Ook op andere terreinen proberen partijen hun weerstand tegen de AfD beteugelen. Als grootste oppositiepartij mag de AfD voorzitters leveren voor bijvoorbeeld de belangrijke begrotingscommissie. Tegen de kandidaten was wel wat verzet, maar uiteindelijk zijn ze allemaal gekozen.
Toch merken de AfD'ers wel wat van de aversie. Tijdens het gesprek met Brandner ontdekt hij bijvoorbeeld dat zijn overburen (ook parlementsleden) posters met de tekst FCK NZS (fuck nazis) hebben opgehangen. Overduidelijk een boodschap voor de nieuwkomers van de AfD. En bij het voetbalteam van het parlement, FC Bundestag, zijn een aantal leden van de AfD niet welkom. Een van hen, Sebastian Münzenmaier, werd in het verleden veroordeeld voor hooligan-geweld.
Opstartproblemen
Maar terug naar de vraag of de AfD'ers de regering het vuur aan de schenen leggen, zoals ze hun kiezers hebben beloofd. Volgens onderzoek van de Duitse website Focus Online niet op de gebruikelijke manier. Van alle partijen dienden de AfD-politici de minste moties, wetswijzigingen en vragen in. Van hun hand kwamen tot nu toe maar dertien moties, terwijl de partij Die Linke er al 54 indiende.
Opstartproblemen, noemt Brandner dat. "We zijn nog niet op volle kracht, onze parlementsleden missen nog veel medewerkers, maar daar wordt aan gewerkt."
Intussen wordt de regering volgens Brandner indirect sowieso beïnvloed door de aanwezigheid van de AfD. "Voorstellen die wij inbrengen worden in eerste instantie natuurlijk door iedereen afgewezen. Maar na een paar maanden pakt een andere partij het idee op, doet er een ander jasje omheen en dan wordt het wel aangenomen. Zo wordt onze politiek toch nog omgezet."
