NCTV beveiligt spreker De Balie niet: 'Open debat onder druk'

Het kabinet staat geen gewapende Franse politiebeveiliging toe bij een gesprek in De Balie met voormalig Charlie Hebdo-journalist Zineb El Rhazoui. Zij wordt ernstig bedreigd en spreekt vanavond in het debatcentrum in Amsterdam.

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) heeft besloten om de Frans-Marokkaanse journaliste niet zelf te beveiligen, omdat het dreigingsrisico te laag is. Yoeri Albrecht, directeur van De Balie, vindt dat de houding van de NCTV het open debat onder druk zet.

In een eerste reactie zei de NCTV vandaag dat er geen mededelingen worden gedaan over individuele beveiligingsmaatregelen, maar vanavond kwam de dienst met een uitgebreidere verklaring.

De NCTV zegt het besluit te hebben genomen na overleg met vele partijen op basis van objectieve informatie. De dienst heeft intensief contact gehad met de politie en de gemeente Amsterdam. In overleg zijn er volgens NCTV passende maatregelen genomen. "Juist omdat het om de veiligheid van mensen gaat, moet je je niet laten leiden door emoties, maar door objectieve informatie."

Albrecht spreekt van een "zorgeloze", "bizarre" en "buitengewoon onverantwoorde" houding van de NCTV. "Zo kan een klimaat ontstaan waarin onze gasten zich niet veilig genoeg voelen om te zeggen wat ze willen", zegt Albrecht. De Balie beveiligt het evenement nu samen met de Amsterdamse politie.

El Rhazoui was op de dag van de aanslag op het satirische tijdschrift niet in Parijs, maar in het buitenland. Mede door haar kritiek op de in haar ogen onverdraagzaamheid binnen de islam ontvangt ze dagelijks doodsbedreigingen van moslimextremisten. In Frankrijk wordt ze sinds de aanslag continu omringd door een team agenten dat zorg draagt voor haar beveiliging.

Volgens Albrecht hebben De Balie en de Franse politie "de officiële kanalen bewandeld" die nodig zijn om toestemming te krijgen voor gewapende beveiliging uit het buitenland. "Kijk, ze zijn heel terughoudend in Nederland. Als er geschoten wordt, doen ze het liever zelf", zegt Albrecht. Daar heeft hij begrip voor, maar hij noemt het onbegrijpelijk dat Nederland dan niet zelf de journaliste beveiligt.

Albrecht vindt het ook vreemd dat El Rhazoui haar Franse beveiligers wel mee kon nemen naar Engeland, Noorwegen en de Verenigde Staten, maar dat het in Nederland onmogelijk blijkt.

'Jihadist in de zaal'

"Het is de zoveelste keer dat dit zo gaat", zegt Albrecht, "Pas waren er activisten van Raqqa is Being Slaughtered Silently in De Balie. Zij en hun familie zijn massaal vermoord in Syrië. Tot mijn stomme verbazing was er toen ook helemaal niemand van de diensten."

Het bleek dat die avond een man in de zaal was die door een activist werd herkend als een actief lid van een jihadistische groep. Hij zei later zelf tegen Nieuwsuur dat hij nooit een wapen heeft vastgehouden, maar dat hij wel bij radicale rebellengroepen heeft gezeten.

"Toen is uiteindelijk wel gevraagd of ze de beelden mochten zien, maar dit soort zorgeloosheid is uiterst zorgwekkend. Je brengt niet alleen de veiligheid van mensen en intellectuelen in gevaar", zegt Albrecht. "Je maakt het open debat echt kapot zo."

Can Dündar

Afgelopen november gaf oud-hoofdredacteur Can Dündar van de Turkse krant Cumhuriyet de Vrijheidslezing in De Balie. Toen stuitte Albrecht ook op een communicatieprobleem met de autoriteiten. Dündar wordt in Turkije gezocht voor hoogverraad, omdat hij een serie artikelen liet plaatsen over Turkse vrachtwagens met wapens die richting IS gingen.

"In dit geval was het weer dat de Nederlandse overheid niet wilde garanderen dat hij niet gearresteerd zou worden. Hij kon bij inreizen gewoon opgepakt worden. En wat kregen we? Radiostilte", zegt Albrecht. "Het is op zijn best naïef om op deze manier met het debat om te gaan. Een andere kijk is dat het gewoon gevaarlijk is."