Oud-minister: onheldere en onwaarschijnlijke verklaring van Kroon
"Het was op dat moment hij of ik", verklaarde de onderscheiden militair Marco Kroon vanmorgen in het AD. Hij leegde naar eigen zeggen een magazijn kogels op een gewapende vijand in Afghanistan en hield dat geheim. Een oud-defensieminister en een voormalig-kolonel vinden dat een opmerkelijke verklaring.
"Dat Kroon destijds meende dat het niet aan de commandant kon worden gemeld, omdat het de missie in gevaar zou brengen, vind ik zo onhelder, zo onwaarschijnlijk." Oud-defensieminister Eimert van Middelkoop (ChristenUnie) zegt in Goedemorgen Nederland dat de militair zijn verhaal "nog maar een keer moet vertellen aan mensen die dat goed kunnen beoordelen." Van Middelkoop werd minister in 2007, het jaar van het incident in Afghanistan.
Joris Voorhoeve, ook ex-minister van Defensie (VVD), noemt Kroons verklaring in hetzelfde tv-programma juist plausibel. Hij vindt dat het OM de onderste steen boven moet krijgen.
"Het verhaal dat hij gevangen zou zijn, is op zichzelf al belangrijk om te melden bij de leiding", zegt voormalig kolonel Peter Wijninga in NPO-podcast De Dag. "Wat mij verbaast, is dat hij zegt tijdens de gevangenschap niets te hebben losgelaten. Dan komt hij die man tegen, doodt die, en komt hij schokkende dingen tegen. Wat is dat dan?"
'Ik wil het van de daken schreeuwen'
Ook volgens verslaggever Lex Runderkamp schept Kroons relaas weinig duidelijkheid. En dat kan ook haast niet anders in deze zaak. "Alles rondom deze zaak is zó staatsgeheim, dat het OM grote moeite heeft om erachter te komen wat er nou precies is gebeurd", zei Runderkamp in het NOS Radio 1 Journaal.
In een interview met de NOS zegt Kroon dat hij snapt dat zijn verklaring veel vragen oproept. Hij wil meer uitleg geven, maar kan dat naar eigen zeggen niet doen omdat het gaat over een geheime missie. "Het liefst zou ik het van de daken schreeuwen."
Kroon gaf destijds leiding aan de speciale operatie. De commandant werd naar eigen zeggen gevangengenomen door "de vijand". Volgens Runderkamp was dat vermoedelijk een Talibancommandant. Kroon werd mishandeld en "ernstig vernederd", maar gaf naar eigen zeggen niets prijs over de missie.
Hij hield het geheim en begon een eigen onderzoek naar wat de man wist over de operatie. Later kwam Kroon hem op straat tegen. Hij was volgens Kroon gewapend en de Nederlander schoot hem dood.
"Kroon zegt: het was een vijand en die heb ik uitgeschakeld. Dat kan je niet gauw moord noemen onder oorlogsomstandigheden. Maar het OM heeft, volgens mijn bronnen, weinig aanwijzingen dat het doden van de man onderdeel was van de geheime operatie", zei Runderkamp.
Kroon mag officieel niet in detail treden over geheime missies. Met zijn verklaring roept Kroon volgens Runderkamp dan ook meer vragen op dan dat hij beantwoordt. Maar de NOS-verslaggever kan wel meer zeggen over waarom het OM het onderzoek is begonnen naar Kroon: vanwege een boek.
'Dit loopt uit de hand'
"Hij was bezig een boek te schrijven over zijn leven - een heel bijzonder leven." Kroon is Bosnië-, Irak- en Afghanistan-veteraan en kreeg de hoogste militaire onderscheiding van Nederland: de Militaire Willems-Orde. In het boek staan militaire details, die gecheckt moeten worden op staatsgeheimen. Op die manier is defensie volgens Runderkamp achter het verhaal gekomen.
"Defensie heeft niet gemeld aan Kroon dat het deze zaak ging voorleggen bij het OM. Daar was hij ontzettend door verrast. Kroon dacht: dit gaat uit de hand lopen. Daarom is hij actief naar buiten getreden met zijn versie van het verhaal."
De militair wil zelf niet bevestigen dat hij aan nieuw boek werkt. Hij is wel "bezig met aantekeningen om zaken op een rij te zetten. Voor een boek is het nog te weinig", zegt hij in het interview met de NOS. Hij zegt erbij dat eerdere aantekeningen van hem wel tot een boek leidden.
