In de Eerste Kamer gaat het deze dagen over maar één ding: wie is voor en wie is tegen de nieuwe donorwet? Het wetsvoorstel van D66-Kamerlid Pia Dijkstra is omstreden, want als de wet het haalt, wordt iedereen automatisch donor tenzij je bezwaar maakt.
Voorstanders van deze wet hopen op een toename van donororganen, die levensreddende transplantaties mogelijk maken. Tegenstanders vinden het plan een inbreuk op het zelfbeschikkingsrecht.
Morgen wordt er over gedebatteerd en verdedigt Dijkstra het plan in de Eerste Kamer.
Het is nog maar de vraag of de nieuwe donorwet het gaat halen in de Senaat. Vorig jaar werd het wetsvoorstel in de Tweede Kamer aangenomen met slechts één stem verschil. Kamerlid Frank Wassenberg van de Partij voor de Dieren was die dag te laat om zijn tegenstem te kunnen laten horen. Was hij op tijd geweest, dan zou het voorstel zijn verworpen en had het de Eerste Kamer niet eens gehaald.
We krijgen veel mails. Er is discussie, maar onze fractie heeft eenheid.
Ook in de Eerste Kamer zijn de verschillen klein. In veel partijfracties, waaronder die van het CDA, VVD en PvdA, zijn de meningen verdeeld. Veel senatoren weten nog niet hoe ze gaan stemmen. Maar dat er verschillend gestemd zal worden binnen de fracties is wel duidelijk, zo laten verschillende fractievoorzitters weten.
Volgens Eerste Kamerlid Roel Kuiper zit de fractie van de ChristenUnie wél op een lijn. "Er is discussie geweest, maar onze fractie heeft wel eenheid." De partij zal naar alle waarschijnlijkheid tegen het wetsvoorstel stemmen.
"Ons voornaamste bezwaar tegen dit registratiesysteem is dat mensen die nooit expliciet toestemming hebben gegeven over iets wat met hun lichaam gebeurt, worden geregistreerd als hebbend geen bezwaar tegen het uitnemen van hun organen", zegt Kuiper.
De ChristenUnie merkt dat er in haar eigen partij verschillend gedacht wordt over de donorwet. "We krijgen veel mails", zegt Kuiper. "In de achterban van de ChristenUnie zijn er ook mensen die zeggen dat vanuit het christelijk idee van naastenliefde we dit wetsvoorstel juist moeten omarmen. En dan zeg ik: ja, dat is waar. Naastenliefde moet ons heel ver brengen als het gaat om orgaandonatie. Maar tegelijkertijd is ons punt dat je mensen niet moet dwingen, die hierover zelf niets hebben gezegd. Doneren moet een vrijwillige gift zijn."
De VVD-fractie is er nog niet uit. Er zal waarschijnlijk verschillend gestemd worden.
VVD-Eerste Kamerlid Frank de Grave wil nog niet zeggen of hij voor of tegen gaat stemmen. "Ik heb met mijn VVD-collega's afgesproken dat we pas het uiteindelijke besluit nemen als ook het Kamerdebat heeft plaatsgevonden. Dan hebben we alle argumenten gehoord en nemen we een definitief besluit."
Volgens De Grave is de VVD-fractie verdeeld. "Alle VVD-leden laten we bij dit onderwerp een eigen afweging maken. Er zal waarschijnlijk verschillend gestemd worden."
Leven en dood
Volgens De Grave komt dit doordat het onderwerp veel mensen raakt. "Ik zit nu zeven jaar in de Eerste Kamer en kan mij niet herinneren dat we een wetsontwerp zo uitvoerig hebben behandeld. Het gaat om leven en dood, bijna iedereen heeft er wel mee te maken gehad."
Het onderwerp orgaandonatie raakte De Grave vorig jaar, na een georganiseerde bijeenkomst door de Kamer. Een jonge vrouw gaf toen aan dat zij nog slechts een jaar te leven had als er geen donor voor haar gevonden zou worden. "Dat heeft op mij indruk gemaakt. Dat zegt verder niks of dit wetsvoorstel het juiste antwoord is op het probleem, maar het heeft mij wel overtuigd dat we met een belangrijk en serieus onderwerp te maken hebben."
Iedereen heeft nog steeds zelf de keuze. Het is alleen nu belangrijk dat iedereen het vastlegt.
Die jonge vrouw is de vierentwintigjarige Shirley Man. Vier jaar lang stond zij op de wachtlijst voor een harttransplantatie. Inmiddels is zó ziek dat een nieuw hart geen verschil zal maken. Desondanks blijft zij zich inzetten voor de Hartstichting en hoopt ze dat de nieuwe donorwet ook de Eerste Kamer haalt, zodat anderen sneller geholpen kunnen worden.
"Iedereen heeft nog steeds zelf de keuze. Het is alleen nu belangrijk dat iedereen het vastlegt. Of ze nou ja of nee zeggen, dat is nog steeds ieder voor zich. Alleen de registratie, daar gaat het om bij deze nieuwe wet."
