Deze witte boer moet welvaart in Zimbabwe een zetje geven
Huilend, zingend en dansend wordt Rob Smart begroet op zijn boerderij in het oosten van Zimbabwe. Smart is de eerste witte boer die zijn land terugkrijgt onder de opvolger van Robert Mugabe.
"We komen ons land terugnemen", zingt een zwarte vrouw enthousiast. Tijdens Mugabes hervormingsprogramma wilde dat zeggen dat Smart zijn biezen had kunnen pakken. Maar tijdens de hervorming is deze boerderij illegaal bezet en gaat daarom onder de nieuwe president Mnangagwa terug naar de boer.
Dat wil niet zeggen dat alle boerderijen terug gaan naar witte boeren, zegt correspondent Elles van Gelder. "Mnangagwa heeft duidelijk gezegd dat Mugabes programma niet wordt teruggedraaid. Maar hij wil wel een band opbouwen met witte boeren, omdat ze een rol kunnen spelen in de wederopbouw van de economie."
Mugabe liet vanaf 2000 veel land van witte boeren afpakken. Van de ongeveer 4500 witte boeren zijn er zeventien jaar later nog maar een paar honderd over. Minder dan 1 procent van de bevolking in Zimbabwe is wit.
Het is een mythe dat het programma gefaald heeft.
"We hebben al veel gehoord over witte boeren die slachtoffer worden van het beleid van Mugabe", zegt Van Gelder. "Maar tegelijkertijd zijn zwarte medewerkers van die boerderijen daar ook slachtoffer van geworden. Het is niet zo dat zij dan de boerderij kregen, zij kwamen vaak zonder werk te zitten."
De boerderijen die werden afgepakt gingen in sommige gevallen naar zwarte boeren, die daar in een aantal gevallen een succes van hebben gemaakt. "Dan moet je denken aan kleinere boerderijen, dat gebeurde niet bij grote commerciële bedrijven", zegt Van Gelder.
"Volgens nieuw onderzoek is een groot deel van hen zelfvoorzienend en is het een mythe dat het programma gefaald heeft. Dat wil niet zeggen dat al het land goed gebruikt wordt. Er is ook land gegeven aan politici of loyalisten van het Mugabe-regime en die hebben niet altijd kaas gegeten van landbouw."
Smart treft zijn boerderij na zes maanden afwezigheid leeggeroofd en vernield aan. De boerderij werd tussentijds bewoond door een ambtenaar van Mugabe.
De zwarte ex-medewerkers van de boerderij zijn blij dat ze weer aan de slag kunnen. "Hij is hier geboren", zegt een man over de zoon van Smart. "Ik heb voor hem gezorgd. En nu is hij terug om voor mij te zorgen."
