De Tweede Kamer debatteert vandaag over het afschaffen van de wet-Hillen. Een deel van de oppositie is tegen. Kamerleden van 50Plus en de PVV willen het debat frustreren en hebben tientallen uren spreektijd aangevraagd.
Dat urenlang debatteren om iets tegen te houden, heet filibusteren. Dat kan door bijvoorbeeld een telefoonboek voor te lezen. In 2012 probeerden PVV en SP het ook, met het Europees noodfonds en het eigen risico in de zorg.
Het merkwaardige politieke fenomeen is vooral in de Verenigde Staten een beproefd middel om te pas en te onpas beslissingen tegen te houden.
Als de Kamerleden van PVV en 50Plus echt slagen in een urenlang debat, kan de Kamer het vergaderschema niet afwerken en daarmee ook het plan niet goedkeuren. Want als de Belastingdienst het op tijd wil regelen, moet het plan uiterlijk deze week door de Tweede Kamer zijn gekomen.
Er is een ruime Kamermeerderheid voor het afschaffen, een kleine minderheid kan nu alleen traineren maar de voorgenomen maatregel niet tegenhouden.
Waar gaat het in het debat om?
De Kamer debatteert over de wet-Hillen, vernoemd naar CDA'er Hans Hillen, en in 2005 ingevoerd als een stimulans voor het aflossen van een hypotheekschuld. Mensen die hun hypotheek helemaal of voor een groot deel hadden afgelost, hoefden niets bij hun inkomen te tellen.
De regeringspartijen willen dat de regeling de komende dertig jaar in stappen wordt afgebouwd. Dat leidt tot veel rumoer: voor veel huizenbezitters voelt het als een boete op het aflossen van hun hypotheek.
Hoe werkt de wet-Hillen?
De belastingdienst ziet het bezit van een eigen woning als een vorm van inkomen. Daarom moeten huizenbezitters een zogeheten eigenwoningforfait - een percentage van de waarde van het huis - optellen bij hun inkomen en daar dus belasting over betalen.
De wet-Hillen regelt dat het bedrag dat iemand moet optellen bij het inkomen, nooit groter is dan het bedrag dat mag worden afgetrokken aan hypotheekrente. Dus wie zijn hypotheek helemaal aflost, hoeft nu geen belasting over het eigenwoningforfait te betalen.
Waarom afschaffen?
Afschaffen van de wet-Hillen hangt nauw samen met de beperking van de aftrek van de hypotheekrente. De Nederlandsche Bank pleit al jaren voor beperken van deze aftrek om de relatief hoge berg aan hypotheekschulden in Nederland te verlagen. Dat is volgens de DNB belangrijk omdat de hoge hypotheekschuld onze huishoudens - en daarmee de hele economie - kwetsbaar maken voor bewegingen van de rente en van de huizenprijs.
Zonder de wet-Hillen zou het aantrekkelijk zijn om een hypotheek niet (helemaal) af te lossen. Immers: de hypotheekrente is aftrekbaar van de inkomstenbelasting. En dat kan voor een doorsnee huizenbezitter zomaar om honderden of zelfs duizenden euro's per jaar gaan.
De wet-Hillen is daarmee een lokkertje om toch de hypotheek af te lossen. De woningbezitter is dan wel de aftrekpost van de hypotheekrente kwijt, maar hoeft nog steeds geen belasting over het eigenwoningforfait te betalen.
Wat stelt het kabinet nu voor?
Sinds 2013 is het verplicht om een nieuwe hypotheek af te lossen. Daarvoor kon iemand ook een aflossingsvrije hypotheek afsluiten. Door het aflossen is de stimulans in de vorm van het vervallen van het eigenwoningforfait - als beloning - overbodig geworden, vindt Rutte III.
Maar dat is tegen het zere been van huizenbezitters die jarenlang braaf hun hypotheek aflosten, en nu het gevoel hebben daarvoor gestraft te worden. In feite krijgen ze hun verwachte beloning niet meer.
Om de pijn te verzachten heeft het kabinet in het voorstel de termijn waarin de hypotheekrenteaftrek wordt afgebouwd verlengd van twintig naar dertig jaar. Toch voelt het voor veel huizenbezitters, die straks wettelijk moeten betalen voor het bezit van hun woning, als een boete en niet als het afschaffen van een beloning.
