Politiek spel om hulpgeld Sint-Maarten, inwoners moeten wachten

• Tomas Riemens

  redacteur Online

Sint-Maarten zit te springen om geld voor de wederopbouw na orkaan Irma, maar weigert toch de voorwaarden voor honderden miljoenen uit Nederland. Het lokale bestuur gaat niet akkoord met de onmiddellijke instelling van een instantie tegen corruptie. Voor kenners komt de stap niet als een verrassing. "Op Sint-Maarten zien ze de Nederlandse eisen als chantagemiddel", zegt correspondent Dick Drayer.

Den Haag hamert al jaren op de instelling van een integriteitskamer, een instantie die de corruptie op Sint-Maarten moet tegengaan. De Nederlandse regering wijst daarbij op rapporten die aantonen dat corruptie, omkoping en vriendjespolitiek op het eiland zijn doordrongen in alle lagen van de samenleving.

Omdat de regering op Sint-Maarten niet zomaar wil instemmen met de Nederlandse maatregel, verbond demissionair staatssecretaris Plasterk harde eisen aan de financiële hulp bij de wederopbouw. In een brief schreef hij dat Nederland tijdelijk de grensbewaking wil overnemen met de inzet van extra marechaussees. Verder moet Sint-Maarten meteen een 'integriteitskamer' instellen, anders kan het de honderden miljoenen aan hulp vergeten.

Het is een publiek geheim dat de Nederlandse regering er niet op vertrouwt dat het lokale bestuur het hulpgeld op de juiste manier zal besteden. "Het spel wordt nu hard gespeeld", zegt professor Gert Oostindie, directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde. "Gezien de integriteitsproblemen op het eiland is dat begrijpelijk. Maar het gaat de regering van Sint-Maarten ook om het principe. Zij zijn een autonoom land en willen zelf de regie voeren over instanties op het eiland."

In een persverklaring noemt premier William Marlin van Sint-Maarten de opstelling van Nederland onacceptabel. Hij zegt dat er geen reden is om het bestuur van het eiland niet te vertrouwen.

Ook vindt hij dat onterecht het beeld wordt gecreëerd dat politici op Sint-Maarten iets te verbergen hebben. Er wordt al gekeken naar een aangepast voorstel voor de integriteitskamer, zegt Marlin. De orkaan is volgens hem de oorzaak dat de instantie nog niet is ingesteld.

Historicus James Schrils vindt het verhaal van Marlin niet geloofwaardig. Hij is zelf afkomstig van Curaçao en volgt de politiek op Sint-Maarten al jaren. Hij zegt dat de regering op het eiland bang is dat de beerput opengaat als er een integriteitskamer wordt ingesteld. "De corruptie op het eiland is schrikbarend", zegt hij. "Je krijgt er weinig voor elkaar als je niet wat toeschuift onder tafel."

Volgens Schrils heeft de maffia een flinke vinger in de pap op het Nederlandse deel van het eiland. Vorig jaar werd op Sint-Maarten de beruchte casinobaas Francesco Corallo opgepakt. De gokindustrie zou banden hebben met politieke partijen op het eiland, meldt anti-corruptieorganisatie Transparency International.

Daarnaast zouden op Sint-Maarten malafide bouwondernemers actief zijn die illegalen in dienst nemen. Nederland wil juist dat de eilandbewoners deze banen invullen en vindt dat het lokale bestuur moet optreden.

Gevolg is dat de regeringen voorlopig lijnrecht tegenover elkaar staan. Door het politieke spel moeten de inwoners van Sint-Maarten langer wachten op geld, dat hard nodig is. Op het eiland liggen nog altijd veel scholen, ziekenhuizen en andere gebouwen in puin. "De inwoners willen het geld wel, maar de politiek wil niet zomaar toegeven aan de druk vanuit Nederland", zegt correspondent Drayer.

De komende week onderhandelen de partijen achter de schermen over een oplossing. Drayer verwacht dat die er komt. "Het is nu hard tegen hard omdat politici uit beide landen geen gezichtsverlies willen lijden. Maar Sint-Maarten kan niet zonder financiële hulp en Nederland weet dat het Sint-Maarten niet zomaar maatregelen kan opleggen."