Door de aangekondigde brexit willen steeds minder EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk werken. Dat leidt tot grote personeelstekorten, bijvoorbeeld in de Britse gezondheidszorg.
De National Health Service (NHS), het door de staat gefinancierde systeem van de gezondheidszorg, is de parel van de Britse verzorgingsstaat. Ironisch genoeg is dit typisch Britse fenomeen afhankelijk van buitenlands personeel. Zo'n zestigduizend verpleegkundigen en artsen uit andere EU-landen werken voor de NHS.
Sinds het brexit-referendum vorig jaar is het aantal Europeanen dat in het Verenigd Koninkrijk wil werken aanzienlijk gedaald: in juli 2016 kwamen er nog 1304 verplegers uit andere delen van de EU het land binnen, in april waren dat er nog maar 46.
Er is veel onzekerheid over de status en de rechten van EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk na de brexit. Die status is namelijk nog onderdeel van onderhandelingen tussen Brussel en Londen. Niet alleen daalt de instroom van nieuwe artsen en verpleegkundigen, er vertrekken er ook veel omdat ze zich niet meer welkom voelen.
Olaya de la Iglesias is een van hen. "Toen ik hier zeventien jaar geleden kwam dacht ik dat het Verenigd Koninkrijk een open, progressief land was. Ik ben gaan inzien dat dat een dun laagje vriendelijkheid was en dat er achter mijn rug om heel anders over mij werd gedacht. Ik ben totaal mijn vertrouwen kwijt geraakt."
De NHS kampte voor de brexit al met een personeelstekort. Er waren veertigduizend openstaande vacatures, van de ongeveer 1,1 miljoen NHS-banen. Brexit heeft dat probleem nu verergerd.
Mevrouw May weet dat we essentieel zijn voor de Britse maatschappij.
Joan Pons Laplana is een Spaanse verpleger die 17 jaar geleden naar Engeland kwam. Hij vreest dat de kwaliteit van de zorg in gevaar komt door het dalende aantal beschikbare zorgverleners.
Laplana vindt dat hij en andere EU-burgers niet gebruikt mogen worden als wisselgeld bij de onderhandelingen tussen de EU en het VK. "Wij willen dat de onzekerheid stopt, dus garandeer ons onze rechten. Niets meer en niets minder. Mevrouw May weet dat we essentieel zijn voor de Britse maatschappij."
De Nederlander Marcel Levi is directeur van het University College Hospital in Londen, een ziekenhuis met ongeveer achttienduizend werknemers. Ook hij merkt de gevolgen van de brexit.
"Mijn grootste zorg is dat we in een situatie terechtkomen waarbij het tekort aan personeel de dominante factor zal zijn in hoe je zorg kan leveren. Het gevolg kan zijn dat we een systeem overhouden dat een stuk minder goed is dan het nu is."
Ik vind dat ze moeten vertrekken.
Op de vraag of hij sterfgevallen verwacht door het personeelstekort, antwoordt de oud-directeur van het AMC: "Ik denk dat dat gelukkig nog heel ver weg is. Het grootste probleem waar we nu last van hebben is de onzekerheid. We weten niet wat er gaat gebeuren en kunnen dus slecht op de toekomstige situatie anticiperen."
Bij het ziekenhuis in Great Yarmouth waar Laplana werkt, zijn niet alle patiënten rouwig om het opdrogen van de stroom Europeanen. "Ik vind dat ze moeten vertrekken", zegt een vrouwelijke patiënt. "Er zijn mensen in dit land die de banen bij de NHS graag willen, maar niet krijgen omdat de Europeanen ze inpikken."
Een vader die met zijn dochtertje op bezoek gaat in het ziekenhuis is het niet met haar eens. "Ja, ik heb voor brexit gestemd. Maar dit had ik niet in gedachten. Ik zou het heel oneerlijk vinden als de mensen die wij nodig hebben, zouden moeten vertrekken."
