Textielindustrie koopt niks voor Turks-Europese ruzie
De textielexport naar Europa, die altijd groeide, is de laatste maanden gedaald. Dat zegt Seref Fayat, voorzitter van de bond van kledingfabrikanten in Turkije. Hij en zijn collega's maken zich zorgen, omdat zeventig procent van de kleding die in Turkije wordt gemaakt, wordt geëxporteerd naar Europa. Als dat inzakt, zakt de hele sector in.
Vanavond praten Europese leiders in Brussel over de relatie met Turkije. Want die is belabberd. De Duitse bondskanselier Merkel wil van haar collega's weten of zij nog wel heil zien in een Turks lidmaatschap van de EU. Want officieel wordt daar nog altijd over onderhandeld, al liggen de gesprekken in de praktijk stil.
Volgens Merkel zitten in Turkije Duitse staatsburgers om politieke redenen in de gevangenis. Net als mensenrechtenactivisten, journalisten en politici uit Turkije zelf. De Turkse regering vindt juist dat Duitsland terroristen de hand boven het hoofd houdt, door vermeende plegers van de mislukte staatsgreep niet uit te leveren.
De Turkse textielindustrie wil vooral dat politici stoppen met ruziemaken en zich concentreren op handel. Want die loopt gevaar.
De jaarlijkse textielbeurs in Istanbul trok altijd veel Europeanen; Turkije produceert goede en betaalbare confectie. Maar dit jaar valt het tegen. "We reizen veel de laatste tijd", zegt de voorzitter van een van de belangrijkste industriebonden van Turkije. "Onze klanten komen niet meer naar ons toe, vanwege de veiligheid en de politieke uitspraken."
Uitspraken 'van de EU richting ons en andersom,'voegt Seref Fayat eraan toe. Want openlijk zeggen wie hier de schuldige is, wil hij niet. Dat hij er boos over is onderstreept hij wel graag: "Vijftig procent van onze klanten komt niet meer, uiteraard zijn wij niet blij met wat er nu gebeurt."
We kunnen hier niet blij mee zijn. En ik vraag me af of de regering van plan is hier iets aan te doen.
De Europeaan die er wel is, al 15 jaar lang, is de Duitse consultant Klaus Kirchhoff. Hij heeft een groot vertrouwen in de Turkse markt, maar zijn klanten wat minder de laatste tijd. "Investeerders willen zekerheid over de ontwikkelingen in een land. Die zekerheid is er niet in Turkije, dat is de reden dat investeerders nu afwijzend zijn."
Kirchoff zegt dat de buitenlandse investeringen dit jaar heel licht stijgen, maar dat dat een vertekend beeld is. "We zitten nog niet op de helft van 2006, 2007." Dat noemt hij de goede jaren. "We kunnen hier niet blij mee zijn. En ik vraag me af of de regering van plan is hier iets aan te doen."
Oriëntalisme
Volgens de Turkse regering zijn de spanningen tussen Turkije en de EU vooral de schuld van Europa, en van Duitsland in het bijzonder. Want Duitsland kan wel problemen hebben met de rechtsstaat en mensenrechten in Turkije, maar "Turkije heeft net zo goed problemen met Duitsland", zegt Enes Bayrakli, politicoloog verbonden aan de denktank SETA, die op één lijn zit met de AK-partij van president Erdogan.
"Veel Gülenisten zijn naar Duitsland ontsnapt en hebben daar asiel gekregen", zegt Bayrakli. Volgens de Turkse regering zijn dit mogelijke terroristen die terecht moeten staan voor de mislukte coup van vorig jaar. "Een probleem is ook de activiteiten van de PKK in Duitsland. En de manier waarop Duitsland omgaat met Turkse immigranten."
Turkije accepteert niet langer dat het wordt behandeld als een ongelijke partner.
Dat Duitsland boos is over Duitse staatsburgers die in Turkije vast zitten, vindt Bayrakli onterecht. "Turkije is een goed functionerende rechtstaat. Als niet bewezen kan worden dat deze mensen iets strafbaars hebben gedaan, komen ze weer vrij."
De politicoloog verwijt Duitsland 'oriëntalisme'. "Je zegt tegen Turkije, jullie mogen onze burgers niet berechten, want jullie zijn een minder land." Die houding pikt Turkije niet meer, zegt Bayrakli. "Turkije accepteert niet langer dat het wordt behandeld als een ongelijke partner. Dat is de kern van de problemen, daar begint de onenigheid."
Navelstaren
Op de textielbeurs kopen ze weinig voor al die politieke strubbelingen. Het leidt volgens consultant Kirchhoff tot navelstaren. "Toen Erdogan aan de macht kwam, heeft hij de economie hervormd. Flexibeler gemaakt, meer internationaal gericht, er was aandacht voor de rechtsstaat."
De Duitser heeft dat in de afgelopen jaren zien inzakken. "Sinds 2013, sinds de Gezipark-protesten, is de regering meer naar binnen gericht, in plaats van op de rest van de wereld." Het schrikt buitenlandse partijen af, zegt Kirchhoff. "Er moet een geloof zijn in het verhaal van een land. Dat geloof is er op dit moment niet."
"Ja, wat kunnen wij daar aan doen?", vraagt Seref Fayat, voorzitter van de textielbond zich hardop af. "Er is niets dat we kunnen vertellen aan de politici", laat hij zich ontvallen. Kennelijk heeft hij er weinig vertrouwen in dat de Turkse regering zijn problemen serieus gaat nemen. "Wij zullen ons concentreren op onze handel en wachten tot het beter wordt."
