Wereldleiders over Iran: schurkenstaat of gesprekspartner?
Voor de sjiitische regionale krachtpatser Iran was een hoofdrol weggelegd op de eerste dag van toespraken van wereldleiders voor de Algemene Vergadering van de VN. Donald Trump, Emmanuel Macron en de Israëlische premier Netanyahu ruimden een aanzienlijk deel van hun rede in voor de islamitische republiek, die zijn invloedssfeer steeds verder uitbreidt in landen als Syrië, Libanon en Irak. Iran wordt door veel landen gezien als een belangrijke pijler van het internationaal terrorisme.
Donald Trump haalde hard uit naar de "schurkenstaat" die volgens hem vooral succesvol is in het exporteren van geweld. Hij noemde de deal met Iran, waarin het land zijn nucleaire ambities in de koelkast zette in ruil voor verlichting van sancties, een "schande".
Iran reageerde kort via een tweet van minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif. "Een dergelijke toespraak vol haat hoort thuis in de Middeleeuwen", liet Zarif weten. "Daarom verwaardigt Teheran zich niet op Trumps woorden in te gaan."
Bemiddelaar
De Franse president Macron liet een meer verzoenend geluid horen. Hij prees juist de afspraken met Iran: de deal verwerpen noemde hij "een ernstige fout". Macron pleitte ervoor met Teheran in gesprek te blijven. Ook wierp hij zich op als bemiddelaar tussen de VS en Iran, om te bewerkstelligen dat Iran wordt betrokken bij het vinden van een politieke oplossing in Syrië.
De Israëlische premier Netanyahu daarentegen had weinig sympathie voor Macrons herhaalde pleidooi voor multilaterale oplossingen voor de grote conflicten in de wereld. Hij prees de woorden van Trump over Iran als "gedurfd, moedig en recht door zee" en wees erop dat Iran nog altijd uit is op de vernietiging van Israël.
Dreiging
Over de Iran-deal zei Netanyahu: "Fix it or nix it". Met andere woorden: het land moet uitgebreide inspecties van atoomfabrieken toestaan en de productie van raketten staken, anders volgen er "verlammende sancties".
Netanyahu voegde eraan toe dat zijn land in actie zal komen om te voorkomen dat Iran wapenfabrieken en militaire bolwerken bouwt langs de Syrisch-Israëlische grens. Applaus oogstte zijn uitspraak tegen de Iraanse geestelijk leider ayatollah Khamenei: "Het licht van Israël zal nooit worden gedoofd".
