Stalbranden: bouwregels 'regelmatig' omzeild, risico op brand fiks hoger

• Mitchell van de Klundert

  redacteur Online

Gemeenten, stallenbouwers en veehouders overtreden "regelmatig" de regels bij het verbouwen van stallen. Daarmee zijn de stallen vatbaarder voor stalbranden. Dit blijkt uit het rapport 'evaluatie Actieplan Stalbranden 2012-2016' dat staatssecretaris Van Dam woensdag samen met een brief naar de Tweede Kamer stuurde.

De laatste jaren is het aantal stalbranden toegenomen, net als het aantal dode dieren dat daarbij valt. In de afgelopen drie jaar ging het om 107 branden en 370.000 dode dieren.

Onderzoekers van de Wageningen Universiteit schreven het rapport. Zij bevestigen eerdere berichtgeving van Brandweer Nederland dat de stalbranden uitsluitend plaatsvinden in stallen gebouwd voor 1 april 2014. Vanaf die datum worden er door het Bouwbesluit 2014 strengere eisen gesteld aan de brandveiligheid van stallen.

Compartimenten

Maar het probleem is dat stallen die voldoen aan die nieuwe, strengere eisen amper worden gebouwd. In plaats daarvan worden oude stallen aangepast volgens de oude (en minder brandveilige) regels, blijkt uit de rapportage van de onderzoekers.

Het gaat dan bijvoorbeeld over het bouwen van brandcompartimenten bij uit- of aanbouw van oude stallen. De afzonderlijke ruimtes moeten voorkomen dat een brand direct de hele stal in de fik zet. De onderzoekers schrijven: "Het komt regelmatig voor dat verschillende stallen of nieuwe aanbouw samen met de bestaande stal als één brandcompartiment worden opgevoerd."

De onderzoekers wijten het aan kennisgebrek van de bestaande wet- en regelgeving bij de gemeenten. Dit heeft "naar verwachting ook een spin-off naar stallenbouwers en veehouders binnen de betreffende gemeenten."

75.000 oude stallen

Ook de nieuwe bouwregels over het gebruik van minder brandbare bouwmaterialen worden niet altijd nageleefd, bijvoorbeeld om kosten te besparen. Er worden "andere materialen toegepast dan in de vergunningsaanvraag staat".

De onderzoekers schrijven: "Geen aannemer bouwt 100 procent zoals het was aangegeven. De wens tot kostenbesparing kan daar een rol in spelen." Gemeenten die moeten toezien op regels "geven aan hier wisselend op te controleren".

Volgens een telling uit 2014 zijn er in Nederland ruim 75.000 duizend stallen. De onderzoekers schrijven dat deze stallen een gemiddelde levensduur hebben van veertig jaar, zodat het decennia kan duren voor de nieuwe regels zijn geïmplementeerd.

De Wageningen-onderzoekers spraken voor het rapport met drie gemeenten, drie bouwadviesbureaus, twee verzekeraars en verzamelden cijfers van Brandweer Nederland. De onderzoekers waren woensdag niet bereikbaar voor commentaar.

Staatssecretaris Van Dam schrijft aan de Tweede Kamer naar aanleiding van de recente branden "een gevoel van urgentie" te hebben en een "verkenning in gang te zetten" naar de mogelijkheid om de bouwregels voor bestaande stallen aan te passen.