De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft grootse plannen. Ze wil als eerste Nederlandse universiteit een campus in China openen, in de stad Yantai. De hoop: meer internationale studenten en meer onderzoeksmogelijkheden.
Bij het initiatief draait het om uitwisseling: Nederlandse studenten kunnen in de Chinese stad buitenlandervaring opdoen; Chinese studenten kunnen onderwijs in Groningen volgen. Ook moet de samenwerking tussen Nederlandse en Chinese bedrijven worden bevorderd.
Maar studenten en medewerkers van de RUG zien weinig in de plannen. Een meerderheid van de Universiteitsraad dreigt volgende week zelfs tegen de plannen te stemmen.
Het is onzeker of de academische vrijheid in Yantai kan worden gegarandeerd.
De bezwaren komen van de studentenfractie van de Personeelsfractie en de Lijst Calimero, die 30.000 studenten op de universiteit vertegenwoordigt. De twee hebben samen een meerderheid in de Universiteitsraad. Stemmen de twee fracties tegen, dan gaan de plannen niet door,
"De kwaliteit van de opleidingen hier in Groningen staat onder druk", zegt Daan van Dijk, voorzitter van de Lijst Calimero. "En het is nog steeds onzeker of de academische vrijheid in Yantai kan worden gegarandeerd."
Ook vreest Van Dijk dat de kwaliteit van het onderwijs in Groningen in gevaar komt als docenten ook in Yantai worden ingezet.
Harde afspraken
Volgens de universiteit kan de academische vrijheid wel worden gewaarborgd omdat er in 2015, tijdens een staatsbezoek aan China, harde afspraken over zijn gemaakt.
"In de Chinese wetgeving is vastgelegd dat de overheid zich niet mag bemoeien met de inhoud van het onderwijs van een international joint university. Academische vrijheid is voor de RUG een harde voorwaarde om de universiteit in Yantai te stichten; dit geldt ook voor vrije toegang tot internet op de campus", schrijft de universiteit in haar aanvraag voor de bouw van de campus in Yantai.
Censuur
"Mij zorg zit hem in het verschil tussen theorie en praktijk", zegt Bart Beijer, voorzitter van de Personeelsfractie. "Het kan op papier heel mooi geregeld zijn, maar het moet in zo'n campus ook goed geregeld zijn."
Beier vreest voor vormen van zelfcensuur die zouden kunnen ontstaan. "Dat je een artikel niet publiceert omdat het wellicht problemen zou kunnen veroorzaken."
De zorgen over censuur werden versterkt door nieuws over de wetenschappelijke uitgeverij Cambridge University Press. Die blokkeerde in China eerder deze maand op verzoek van de overheid honderden wetenschappelijke artikelen, over onder meer Tibet en studentenprotesten.
"Wij zijn zelf ook in China geweest op werkbezoek", zegt Van Dijk. "We hebben daar mensen gesproken die ook een campus in de Chinese stad Ningbo hebben opgericht. En ook zij zeggen: we zitten hier in een land waar we niet zelf de regels kunnen bepalen. Het is onvermijdelijk dat er indirecte invloed is van het strikte beleid van China. Dat zal nadelen hebben voor de academische vrijheid."
