Waarom Harm zijn Chinese buurman beter niet had kunnen reanimeren

• Levi van Eck

  redacteur Online

Veroordeeld worden terwijl je alleen maar probeerde te helpen. Dat is het gevoel bij Harm Fitié en zijn familie. Hij zit in China vast voor de dood van zijn buurman die van het dak af was gevallen. Vandaag werd Fitié in hoger beroep veroordeeld tot 4,5 jaar cel. Hij probeerde zijn buurman nog te reanimeren, maar de rechter zegt dat hij daardoor juist "fout heeft gehandeld".

De familie Fitié reageert verbaasd op de uitspraak. "Als je in Europa iemand reanimeert, wordt dat gezien als iets goeds omdat je iemand wil helpen", zegt Diane, de vriendin van Harm. "Maar hier in China wordt het blijkbaar gezien als iets slechts. Volgens mij is hier sprake van een cultureel misverstand."

Vader Alex Fitié deelt dat gevoel. "Wanneer je hier iemand in nood helpt, wordt dat gezien als teken van schuld. Dat is natuurlijk heel raar. Het is juist een blijk van humaniteit."

Fitié kreeg op de avond van 6 mei 2015 ruzie met zijn dronken buurman, die lawaai maakte op een terras naast zijn slaapkamer. Niemand heeft gezien wat er is gebeurd, maar de buurman is van het terras vier meter naar beneden gevallen. De Nederlander is volgens zijn vriendin naar beneden gerend en heeft zonder succes geprobeerd om de buurman te reanimeren.

Help oud vrouwtje niet

Het klinkt voor ons misschien vreemd, maar de 45-jarige Fitié had dat dus beter niet kunnen doen. Volgens correspondent Marieke de Vries is dit in China een breder fenomeen. "Als je hier op straat een ongeluk ziet gebeuren of als een oud vrouwtje valt op een zebrapad, wordt altijd afgeraden om te helpen."

"Er is een grote kans dat ze jou als buitenlander een poot willen uitdraaien", zegt De Vries. "Dat het oude vrouwtje dat jij helpt met opstaan ineens moord en brand schreeuwt en tegen de politie zegt dat jij haar duwde, om vervolgens geld van je te eisen."

Hetzelfde geldt dus ook bij ongelukken, vervolgt de Vries. "Zelfs als de taxi waarin je zit een ongeluk krijgt: altijd weglopen. Je krijgt als buitenlander heel snel de schuld."

Niet alleen bij buitenlanders gebeurt dit, maar ook bij Chinezen onderling. Volgens Marieke de Vries is er een grote vertrouwenscrisis in China. "Chinezen vertrouwen elkaar niet. Dat verklaart ook de video's die je regelmatig op YouTube ziet van ongelukken waar veel Chinezen met een grote boog omheen lopen. En dat wordt bijna aangemoedigd door de rechterlijke macht met deze uitspraak in de zaak van Harm."

Behalve onbegrip, is de familie vooral opgelucht dat Harm niet de 12 jaar moet zitten die de rechtbank eerder oplegde. Na de uitspraak mocht Alex zijn zoon even bezoeken. Ze hadden elkaar al drie jaar niet gezien. "Achter glas mocht ik met hem praten", vertelt zijn vader. "Op mijn verzoek om hem even te mogen knuffelen werd negatief gereageerd."

In het korte gesprek dat Alex met zijn zoon had, laat hij weten dat Harm meer teleurgesteld is in de uitspraak dan hijzelf. Toch is hij ook positief: "Harm zit weer boordevol met plannen voor de toekomst."