Ziekenhuizen zijn steeds meer geld kwijt aan medische claims. Dit blijkt uit gegevens van de twee grote medische aansprakelijkheidsverzekeraars MediRisk en CentraMed. In 2007 was het gemiddelde claimbedrag bij MediRisk nog 22.800 euro, inmiddels is dat opgelopen tot 64.700 euro. Bij CentraMed is het gemiddelde claimbedrag 34.800 euro.
Is Nederland op weg naar een claimcultuur? En welke invloed heeft dit op het handelen van artsen?
Als artsen fouten maken, heeft dat vaak verstrekkende gevolgen. Door een foute diagnose of medische behandeling kunnen patiënten veel schade oplopen. Pieter Dijkstra kreeg op zijn 21ste te horen dat er een tumor in zijn heup zat. Hij kreeg de diagnose botkanker en werd geopereerd aan zijn heup. Hij mist nu een flink stuk bot, kan alleen op krukken lopen en is zijn baan kan zijn oude werk niet meer doen.
Onjuiste diagnose
"Ik heb een hele ingrijpende operatie gehad en heb chemokuren moeten doen", vertelt Pieter. "Maar toen dat alles klaar was, werd ik ineens weer ziek. Toen werd er leukemie geconstateerd."
Omdat de behandelend arts die twee diagnoses niet met elkaar kon rijmen, werd er opnieuw naar de eerder gestelde diagnose botkanker gekeken. Die bleek achteraf onjuist.
Ondanks een rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg waaruit bleek dat het ziekenhuis niet verwijtbaar gehandeld heeft, kwam er toch een schikking. Pieter kreeg 100.000 euro uitgekeerd.
Deze schadevergoedingen worden in Nederland steeds hoger. Een verklaring voor de hogere bedragen is dat de financiële noodzaak om te klagen voor gedupeerden groter is geworden.
"Dat heeft deels te maken met het feit dat de overheid zich steeds verder terugtrekt. Mensen moeten meer zelf betalen voor bijvoorbeeld verzorging aan huis", vertelt Ageeth Bakker, directeur van CentraMed. Ook zijn er steeds meer ZZP ers zonder arbeidsongeschiktheidsverzekering. Dat soort bijkomende kosten worden allemaal meegerekend in het schadebedrag.
Angst
Bij ziekenhuizen bestaat soms de vrees dat de hogere claims ten koste kunnen gaan van de zorg die geboden kan worden. Maar letselschade-expert Yme Drost bestrijdt dat. "Dat is een veelgehoord argument: 'als wij meer schadeloos moeten stellen, gaat dat ten koste van het zorgbudget.' Ik vind dat een non-argument. Op het moment dat jij een patiënt behandelt en er gaat iets fout, dan is het jouw plicht om die schade te vergoeden."
Een medische claim heeft ook veel invloed op het handelen van de arts. Uit onderzoek blijkt dat 46% van de medisch specialisten uit angst voor juridische of financiële claims weleens anders medisch gehandeld heeft. Dan gaat het om artsen die meer of juist minder zorg verlenen dan noodzakelijk.
Amerikaanse toestanden
"Als een patiënt zeer ongerust en assertief is, kan het zijn dat een arts meer gaat behandelen of onderzoeken dan nodig. Maar het kan ook de andere kant uit gaan, dat artsen bepaalde dingen juist niet doen omdat ze bang zijn voor complicaties", vertelt onderzoeker Thijs Jansen van de Universiteit van Tilburg.
In hetzelfde onderzoek gaf 63% van alle medici aan dat er een claimcultuur binnen de zorg dreigt te ontstaan. Maar toestanden zoals in Amerika, waar claims tot in de miljoenen lopen, zo ver is het nog lang niet.
