Nu begint het: president worden is één, president zijn is twee
De Franse peilingbureaus zaten er niet naast. Al weken voorspelden die dat Emmanuel Macron de nieuwe president van Frankrijk zou worden. Toch zijn ze in het kamp van Macron opgelucht, zegt correspondent Frank Renout, want het was belangrijk dat de kandidaat van En Marche! een overtuigende overwinning zou boeken.
"Macron streefde ernaar om meer dan 60 procent van de stemmen te krijgen. Daar is hij ruim overheen gegaan", zegt Renout. "En hij wilde Marine Le Pen onder de 40 procent houden. Ook dat is gelukt, Dat betekent dus een groot mandaat van de Franse kiezers."
In het kamp van Le Pen klonk luid boegeroep toen om 20.00 uur het gezicht van Macron op het televisiescherm verscheen, met de cijfers van de prognose: 65 procent voor Macron, 35 procent voor Le Pen. "Daarna gingen ze de Marseillaise zingen", vertelt verslaggever Mattijs van de Wiel.
"De partij wist wel dat een overwinning er niet in zat. Haar optreden tijdens het debat woensdag was niet goed, niet presidentieel. Maar ze hadden gehoopt op toch wel wat meer stemmen dan 35 procent."
De enige winst voor Marine Le Pen is dat ze veel meer kiezers achter zich heeft gekregen dan haar vader Jean-Marie Le Pen, toen die vijftien jaar geleden om het presidentschap streed met Jacques Chirac. Van de Wiel: "Dat is toch een kleine doorbraak. De partij is voor veel meer mensen acceptabel. Ook waren andere partijen deze keer minder eensgezind in het vormen van een front tegen Le Pen."
Gejuich
Bij het Louvre ging een enorm gejuich op toen duidelijk werd dat Macron de verkiezingswinst niet meer kon ontgaan. Daar had zich de trouwe aanhang van Macron verzameld.
De keuze voor het Louvre was symbolisch. Links Frankrijk viert zijn overwinning traditioneel op het Place de la Bastille, Rechts Frankrijk gaat daarvoor naar het Place de la Concorde. Het Louvre ligt daar precies tussenin. Ik ben "niet links en niet rechts", zei Macron tijdens de campagne.
Voor een meerderheid van de Fransen zijn de standpunten en oplossingen van Marine Le Pen kennelijk toch te extreem om die op het land los te laten.
Aanhalen of eruit
Het lidmaatschap van de EU was een van de pijlers van zowel de campagne van Macron als van Le Pen. Macron wil de banden met de Europese Unie moderniseren maar ook aanhalen, Le Pen wil eruit. Maar veel Fransen vinden dat op het terrein van immigratie, veiligheid en defensie een gemeenschappelijke, Europese oplossing het beste is.
En dus voelden ze er niets voor dat in de waagschaal te stellen.
Grote stappen
Na 12 jaar Chirac, 5 jaar Sarkozy en 5 jaar Hollande vinden veel analisten het tijd dat het land eindelijk eens grote stappen gaat maken. De werkloosheid, nu rond de 10 procent, zou eindelijk eens omlaag moeten, net als het begrotingstekort dat ruim boven de Europese norm van 3 procent ligt.
Probleem in Frankrijk is altijd dat het rumoer van de straat gewoonlijk het laatste woord heeft. Wie met een landbouwtrekker of truck de weg kan blokkeren, trekt vaak aan het langste eind. Als er moeilijke maatregelen op komst zijn, is het gebruikelijk om de demonstratie, blokkade of staking net zolang vol te houden tot die weer worden ingetrokken.
Menig sociaal en economisch hervormingsvoorstel dat president Chirac tussen 1995 en 2007 indiende, trok hij schielijk weer in als het land ontwricht dreigde te raken. La Girouette was de bijnaam van Chirac, de windvaan. Een grote vakbond heeft de eerste staking tegen president Macron al aangekondigd.
Macron heeft beloofd het heel anders te doen dan zijn voorgangers. Over de details heeft hij zich nog niet uitgelaten, alleen de grote lijnen zijn duidelijk.
Hij wil tegemoet komen aan de kritiek op het functioneren van de Europese Unie. Hij is van plan drastische voorstellen te doen om de Unie te hervormen om het bestuur dichterbij de burger te brengen.
De nieuwe president wil de van oudsher alomtegenwoordige overheid kleiner maken, bijvoorbeeld door het schrappen van 120.000 ambtenarenbanen. Om de begroting weer een beetje op orde te krijgen wil hij een minder gunstige pensioenregeling voor overheidspersoneel.
En Marche!
Maar de belangrijkste taak de komende maanden voor het Macron-team zal zijn om een partij uit de grond te stampen. Een jaar geleden richtte hij de beweging En Marche! op. Maar dat is nog niet veel meer dan een kleine groep enthousiaste mensen.
Begin juni zijn er parlementsverkiezingen voor een nationale assemblee van 577 zetels. Daarvan zal En Marche! er minstens 280 moeten veroveren voor een enigszins werkbare meerderheid. Want je kan met nog zo'n grote marge tot president gekozen worden, maar als de Assemblée Nationale je niet goed gezind is, moet je maar afwachten wat er van je mooie plannen terechtkomt.
Ook de trouwe aanhang van Macron snapt dat het een uitdaging is voor Macron om zijn beloften waar te maken, zegt verslaggever Gerri Eickhof bij de juichende menigte op het binnenplein van het Louvre. "President worden is één, president zijn is twee. Dat begint nu pas."
