Gespannen sfeer bij Turks referendum, twee doden bij stembureau

De stembusgang in Turkije verloopt niet zonder incidenten. In de oostelijke provincie Diyarbakir zijn volgens Turkse media zeker twee mensen om het leven gekomen door een ruzie bij een stembureau. Een derde raakte gewond. Aanhangers en tegenstanders van president Erdogan zouden elkaar met messen en vuurwapens hebben aangevallen. Er is één arrestatie verricht.

Een journalist die onder meer werkt voor de website Politico werd opgepakt omdat ze vragen stelde bij een stembureau in Istanbul. Naar eigen zeggen noemde een lokale politiecommandant haar een spion. Ze kwam al snel weer vrij. Een Europese waarnemer meldt dat hij geen toegang kreeg tot een stembureau in Diyarbakir, maar na bemiddeling mocht hij alsnog naar binnen.

Dreigend

Correspondent Lucas Waagmeester zegt dat merkbaar is dat Erdogan in de campagne een sfeer heeft gecreëerd alsof een nee- stem niet-legitiem is. "Nee-stemmers zijn weggezet als vijand van Turkije. Je merkt dat een groep trouwe volgers dat opvat als een vrijbrief om een nee-stem te blokkeren."

"Waarnemers van de oppositie werden een stembureau uitgezet en onze eigen cameraploeg is vanochtend bij een stembureau weggegaan omdat de politie werd gebeld", vervolgt Waagmeester. "Er hing daar echt een dreigende sfeer. De sfeer is gespannener dan je normaal gewend bent bij de normale Turkse stembusgang."

Erdogan

President Erdogan heeft vanochtend in Istanbul samen met zijn vrouw zijn stem uitgebracht voor het referendum over machtsuitbreiding van de president. Eerder vanochtend stemden ook onder anderen de Turkse premier Yildirim en oppositieleider Kilicdaroglu.

Erdogan reageerde na het stemmen kort en noemde het referendum een keuze voor verandering. "We moeten een keuze maken die niet gebruikelijk is", zei hij in het stembureau, dat door zwaarbewapende bodyguards werd beveiligd. Hij hoopt dat de Turken de keuze maken die "van ze verwacht wordt".

Peilingen

Turkije stemt in een volksraadpleging over een nieuwe grondwet. Als de meerderheid van de kiezers 'ja' zegt, kan Erdogan, mits hij wordt gekozen, tot 2029 aan de macht blijven. In de plannen staat ook dat de macht in Turkije van parlement naar president gaat. Erdogan vindt dat het land zo effectiever bestuurd kan worden.

Oppositiepartijen zijn kritisch en vrezen dat de scheiding der machten in gevaar komt. Volgens de nieuwe grondwet kan de president in zijn eentje het merendeel van de hoge rechters in het land kan aanstellen.

De peilingen geven geen duidelijk beeld: in de meeste peilingen gaan de voor- en tegenstanders gelijk op. Rond 20.00 uur Nederlandse tijd worden de eerste voorlopige uitslagen verwacht.