Heeft een grote coalitie, bestaande uit vier partijen, de toekomst? Terwijl de verkenner op het Binnenhof die mogelijkheid bekijkt, is er in de provincie op dit gebied al de nodige ervaring opgedaan.
In Utrecht bestaat het college van Gedeputeerde Staten uit VVD, CDA, D66 en GroenLinks. In Overijssel wordt het provinciebestuur gevormd door CDA, VVD, D66 en de ChristenUnie. Toeval of niet, maar dat zijn precies de varianten die nu rondzingen in Den Haag.
In Utrecht is het college al bezig aan zijn tweede termijn. Het werd in 2011 gesmeed door formateur Jan Kamminga van de VVD.
Kamminga zegt over het overbruggen of wegmasseren van verschillen tussen vooral de VVD en GroenLinks als ideologisch minder verwante partijen: "Het was eerst moeizaam en wennen, maar we hebben goede gesprekken gevoerd. Het viel me op dat het uitermate plezierige mensen waren bij GroenLinks, die zich heel redelijk opstelden."
Over de kansen van een landelijke coalitie van dezelfde samenstelling is hij positief als er tenminste durf wordt getoond. "Het gaat om twee zaken: kun je verschillen overbruggen en is er de politieke wil én durf."
De gedeputeerde voor GroenLinks in Utrecht is Mariëtte Pennarts-Pouw. "Het gaat nu al zes jaar goed hier. We wilden het experiment aangaan met elkaar. Daar is ook chemie tussen personen voor nodig."
"En natuurlijk moet je je eigen punten kunnen realiseren. De VVD en GroenLinks vinden elkaar zelfs op het dossier mobiliteit, omdat we elkaar wat gunnen. Wij de fietspaden, zij de snelwegen", zegt Pennarts-Pouw.
Identiteit
In Overijssel is het college van Gedeputeerde Staten sinds 2015 actief, hoewel op dit moment even zonder D66 na het opstappen van de gedelegeerde van die partij, eerder dit jaar.
Het college werd destijds gesmeed door René Paas, tegenwoordig Commissaris van de Koning in Groningen. Ank Bijleveld-Schouten, Commissaris van de Koning in Overijssel, geeft leiding aan de samenwerking.
"De coalitie functioneert hier heel goed. De basis is dat alle partijen zichzelf herkennen en vanuit vertrouwen en respect samenwerken. Wij hebben gezocht naar de overeenkomsten in plaats van de verschillen, en dan kun je verschillende thema's bij elkaar brengen."
Bert Boerman, gedeputeerde van de ChristenUnie, vindt dat de identiteit van zijn partij goed uit de verf komt. "Het werkt hier fantastisch. Wat je ten diepste drijft, komt altijd tot uitdrukking in je manier van werken."
"Natuurlijk staan er geen paaltjes bij gerealiseerde plannen, maar wij hebben onze stempel gedrukt op het openbaar vervoer. Dat willen we duurzamer maken en dus zijn we gegaan voor de elektrificatie van het spoor. Dat is één van de punten waarop we verschil hebben gemaakt."
Over de kansen van zo'n zelfde coalitie voor het land is hij duidelijk. "Er is absoluut een kans. Op basis van argumenten en personen, en de chemie tussen personen, denk ik dat het een heel mooi kabinet kan worden met deelname van de ChristenUnie."