Stemmen vanuit buitenland blijft probleem
Stemgerechtigde Nederlanders in het buitenland die niet op tijd voor de verkiezingen een stembiljet hebben gekregen, moeten gaan klagen bij de Nationale Ombudsman. Die oproep doet D66-kandidaat-Kamerlid Keij, die eerder een kort geding aanspande in het belang van kiezers in het buitenland.
Via een website van Keij hebben zich veel Nederlanders in het buitenland gemeld die morgen graag hadden gestemd, maar dat buiten hun schuld om nu niet kunnen. Ook de NOS krijgt via de mail veel reacties: "Ik heb al twintig jaar niet meer gestemd en wilde dat dit jaar voor het eerst weer doen", mailt iemand uit Griekenland. "Ik heb alle benodigde papieren ingevuld en opgestuurd. Er is nooit een probleem met onze post, en nu met de verkiezingen lukt het Nederland niet om binnen een maand het stembiljet op te sturen."
166 postbedrijven
Hoeveel mensen uiteindelijk gedupeerd zijn, is nog onduidelijk. "We doen ons uiterste best iedereen een stem te geven", zegt Eric Stolwijk van de gemeente Den Haag, die het stemmen in het buitenland coördineert. "Maar wij krijgen ook signalen dat het niet voor iedereen lukt."
Dit jaar wilden bijna twee keer zoveel Nederlanders stemmen vanuit het buitenland als in 2012: ongeveer 77.400 in totaal. Daarom zijn er extra mensen ingezet. Den Haag heeft nu geen beeld van hoeveel mensen niet kunnen stemmen; dat gaan ze achteraf maken: "Evalueren komt later."
Ook de oorzaken van de problemen, zijn nog onduidelijk. "Er zijn iets van 166 postbedrijven betrokken en die werken niet allemaal hetzelfde als hier in Nederland", zegt Stolwijk. "Maar er zijn ook mensen die te laat waren, of onvolledige informatie aanleverden."
Systeem soepeler
Keij spande eerder een kort geding aan tegen de voorwaarden voor stemmen uit het buitenland, omdat hij honderden klachten kreeg. Ook vandaag ontving hij weer veel mails van mensen bij wie het niet is gelukt de stempas te regelen. "Schandalig", vindt hij. "In 2012 waren er ook al problemen. We hebben vier jaar de tijd gehad om het voor iedereen goed te regelen."
Het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat die tijd ook is benut. "Per april wordt het eenmalig registreren ingevoerd, zodat mensen zich niet per verkiezing hoeven registreren. Dat gaat de procedure versoepelen," zegt woordvoerder Thijs Manten. Ook was het dit jaar voor het eerst mogelijk het stembiljet via de mail te ontvangen.
Minister Plasterk schrijft in Kamervragen dat alle procedures direct na het vaststellen van de kandidatenlijsten in werking zijn getreden. Sneller kan volgens de wet niet. Hij belooft ook alle signalen van Keij mee te nemen in de evaluatie na de verkiezingen.
