OM plukt meer criminelen: dit is het wagenpark van de onderwereld
Het Openbaar Ministerie heeft afgelopen jaar opnieuw een recordbedrag aan crimineel geld afgepakt. In totaal gaat het om 402 miljoen euro; bijna drie keer zoveel als in 2015.
De stijging is voor het grootste deel te verklaren uit de schikking tussen het OM en telecombedrijf Vimpelcom, dat zich schuldig heeft gemaakt aan omkoping. Het bedrijf droeg 268 miljoen euro af aan Nederland. De afwikkeling van de fraudezaak tegen auto-importeur Pon leverde de staatskas vorig jaar ook miljoenen op.
Ook in kleinere zaken wordt geld afgepakt, zegt hoofdofficier van justitie Marianne Bloos. Volgens haar is er steeds meer aandacht voor het plukken van criminelen en uit zich dat in de cijfers.
Vorige week bleek nog uit onderzoek dat het OM juist moeite heeft om crimineel vermogen af te pakken. De rechter gaat niet altijd akkoord met de bedragen die het OM wil ontnemen. Bovendien blijken criminelen slechte betalers; het duurt lang voor het geld daadwerkelijk op de rekening van de overheid staat.
Volgens het OM is afpakken inderdaad vaak een kwestie van een lange adem. Een ontneming duurt gemiddeld vier tot acht jaar. Het OM wil kijken of dat sneller kan door het afpakken tegelijk te behandelen met een strafzaak en niet pas erna.
Geldkoeriers
De laatste jaren is nog een andere vorm van afpakken succesvol gebleken: de jacht op geldkoeriers. Die worden regelmatig betrapt met een paar ton op zak. Dat geld wordt meteen in beslag genomen en verbeurd verklaard.
De koeriers komen niet voor de rechter, maar krijgen een flinke boete. Het voordeel: het geld is gelijk afgepakt en het OM is niet meer afhankelijk van een rechtszaak.
Hoewel het OM ieder jaar meer weet te plukken, blijft het een fractie van wat er aan misdaadgeld in omloop is. De regioburgemeesters schatten eerder dat er jaarlijks meer dan 9 miljard euro in Nederland circuleert. Dat zou betekenen dat maar een paar procent daarvan met succes door het OM wordt geconfisqueerd.
Buitenland
"Je spoort niet alle criminaliteit op, dus dat betekent dat je ook niet al het criminele geld kunt weghalen", zegt hoofdofficier Bloos. "Dus het is vooral belangrijk dat je in elke strafzaak die je wél behandelt, ook afpakt." Dat kan nog beter, erkent het OM. "We moeten aan het begin van iedere zaak bedenken: waar is het geld gebleven, waar kan ik het vinden? Dat gebeurt nu nog niet altijd."
Een onbekend deel van het vermogen van criminelen kan niet worden afgepakt, omdat het via ondoorzichtige financiële constructies in het buitenland is weggezet. Bloos: "Toch proberen we ook in het buitenland naar dat geld te zoeken."
