Het Openbaar Ministerie heeft het afgelopen jaar een recordbedrag afgepakt van criminelen: 136 miljoen euro. Dat is bijna 50 miljoen meer dan in 2013. De stijging is te danken aan een grote schikking van 56 miljoen euro die werd getroffen met oliebedrijf SBM Offshore.
In 2012 startte de overheid een offensief om criminelen te treffen daar waar het zo veel mogelijk pijn doet, namelijk in hun portemonnee. Ook daarvoor werden criminelen al 'geplukt', maar de opbrengst bleef toen ver achter bij de verwachtingen. In 2008 werd nog maar voor 23 miljoen euro afgepakt.
Focus
Het nieuwe motto van het OM is: misdaad mag niet lonen. "We hebben in veel zaken gezien dat criminelen zich erbij neerleggen dat ze een half jaar of jaar de gevangenis in moeten. Een soort ingecalculeerd bedrijfsrisico. Ze denken dat ze na het uitzitten van hun straf de rest van hun leven miljonair zijn. Dat staan we dus niet toe", zegt Dirk ten Boer, officier van justitie en projectleider afpakken bij het OM.
In strafrechtelijke onderzoeken lag tot enkele jaren terug de focus vooral op het verzamelen van bewijs om een veroordeling mogelijk te maken. Er werd te laat beslag gelegd. Criminelen hadden hun winsten dan vaak al weggesluisd.
Door flink te investeren in financiële opsporing en door een betere samenwerking tussen opsporingsdiensten moet het bedrag dat van criminelen wordt afgepakt de komende jaren nog verder groeien. Om dat mogelijk te maken zijn onder meer financiële experts aangetrokken.
Financiële rechercheurs kijken nu al tijdens het onderzoek mee hoeveel geld verdachten uitgeven en hoe ze aan hun geld komen. Bij huiszoekingen worden politie en justitie geholpen door specialisten van Defensie die verborgen ruimtes kunnen opsporen. Regelmatig worden zo miljoenen aan contanten gevonden.
Slachtoffers
Vorig jaar werd de grens van een miljard euro aan conservatoire beslagen overschreden. Dat betekent dat voor dat bedrag beslag is gelegd op bijvoorbeeld huizen, auto's, motoren, bankrekeningen en contant geld in afwachting van de beslissing van de rechter. Dergelijke gerechtelijke procedures kunnen jaren duren.
Volgens Ten Boer wordt niet alleen via de 'pluk-ze aanpak' geld van criminelen afgepakt. Er gaat volgens hem ook geld naar slachtoffers en ook de Belastingdienst stuurt vaak nog aanslagen. Hoeveel er op deze manier van criminelen wordt geplukt, is niet duidelijk.
Overigens is het bedrag dat van criminelen wordt afgepakt slechts een fractie van de winsten die criminelen maken. In een recent onderzoek rekende econoom Brugt Kazemier grofweg uit dat criminelen in Nederland in 2008 zo'n 3,5 miljard verdienden aan zaken als drugs- en wapenhandel en prostitutie.
