Het Openbaar Ministerie heeft in 2014 bijna 20 miljoen euro aan contant misdaadgeld in beslag genomen, 7 miljoen euro meer dan in 2013. Dat geld was bedoeld om illegaal mee te bankieren, ook wel 'ondergronds bankieren' genoemd.
Criminelen maken gebruik van ondergronds bankieren om de opbrengsten van hun misdrijven buiten het zicht van de overheid te houden. Volgens de politie is deze manier van bankieren een groot probleem, daarom zijn er de afgelopen jaren meer teams gekomen die helpen bij het opsporen van dit soort geld.
Drugspartijen
Ondergronds bankieren werkt in theorie eigenlijk vrij simpel. Een crimineel brengt contant geld naar een 'bankier' en zegt waar het naartoe moet. Zo'n bankier werkt bijvoorbeeld vanuit winkels, bedrijven of een woning.
De bankier neemt vervolgens contact op met een tussenpersoon, een koerier, die overal ter wereld kan zitten. Die tussenpersoon brengt het geld naar de juiste persoon of maakt het over. Zo worden bijvoorbeeld drugspartijen gefinancierd.
Het geld dat ondergronds geïnvesteerd wordt, komt volgens de politie op een gegeven moment bovengronds. "En dat moet je voorkomen", aldus een woordvoerder. "Het criminele geld wordt vervolgens witgewassen door bijvoorbeeld stukken land op te kopen. Dat wil je niet."
Tussen de sinaasappels
Geldkoeriers vervoeren het geld vaak in schoenendozen, plastic boodschappentassen en verborgen ruimtes in auto’s. In februari 2014 ontdekte de politie 2,5 miljoen euro in een criminele geldcentrale in Capelle aan den IJssel.
In maart werd 359.000 euro gevonden in een vrachtwagen vol sinaasappels. Het geld was verstopt tussen de lading en achter het dashboard van de auto.
'Schrikt niet af'
Shir Shah Nabi doet aan de Erasmus Universiteit Rotterdam onderzoek naar ondergronds bankieren. De 20 miljoen euro die politie afgelopen jaar in beslag nam, is volgens hem slechts een schijntje. "In die wereld gaat veel meer geld om. Honderden miljoenen euro's, misschien wel miljarden."
Veel effect zal het in beslag nemen van die miljoenen dan ook niet hebben denkt Nabi. "Die klappen kunnen die criminelen makkelijk incasseren. Het schrikt hen helemaal niet af. De politie deelt slecht korte klappen uit met de inbeslagnames; een structurele oplossing voor dit probleem is er niet."
In die wereld gaat veel meer geld om. Honderden miljoenen euro's, misschien wel miljarden.
Maar volgens de politie tellen de kleine klappen ook. "Het kost veel geld om drugs te produceren", zegt de woordvoerder. "Als je dat geld afpakt, raak je ze sowieso."
80 aanhoudingen
Het afgelopen jaar zijn 80 verdachten aangehouden. Het Openbaar Ministerie heeft niet iedereen laten voorkomen. Geldkoeriers en bankiers krijgen daarom een transactie aangeboden. Het transactiebedrag ligt tussen de 5 en 10 procent van het aangetroffen criminele geldbedrag.
In 2014 gingen 41 verdachten akkoord met het transactievoorstel van de officier van justitie. Het hoogste bedrag dat werd betaald was 127.000 euro.