Ooit was het Ruhrgebied het kloppend hart van de Duitse sociaaldemocratie. Nog altijd is de SPD de tweede grootste partij in Duitsland, maar in de wijk Karnap in Essen zijn de eerste barsten zichtbaar.
"De SPD was mijn partij. Mijn grootvader was sociaal-democraat en mijn vader ook. Maar de laatste tien jaar kan ik me met deze partij niet meer identificeren", vertelt mijnwerker Guido Reil.
Reil was jarenlang raadslid voor de SPD. Na de neoliberale koers van de partij, pijnlijke hervormingen en de komst van migranten in de wijk, nam de twijfel toe. "Ze hebben de belangen uit het oog verloren. Wat mij het hardste trof was de situatie hier in de wijk. En ik begrijp niet waarom de SPD niet in opstand komt als ze zien dat alles minder wordt."
Volgens Reil is er de laatste twintig jaar niets meer aan de wijk gedaan, waardoor de verpaupering toesloeg. "We hebben krotten, lege panden. En we hebben meer en meer migranten."
In Essen-Noord wonen sinds een maand honderden migranten in een gloednieuw opvangcentrum. Buurtbewoners reageerden verbaasd, omdat juist in hun arbeiderswijk extra vluchtelingen moesten worden opgevangen. Toen een SPD-lid wilde demonstreren, gaf de partij geen toestemming en bleef het bij een stil protest.
"De partij waarvoor ik jaren verkiezingsstrijd voerde, was de eerste die schreef dat ik een racist ben. Toen was het echt afgelopen", vervolgt Reil. Als SPD-raadslid gaf hij ooit een interview waarin hij de problemen in zijn wijk beschreef. Het interview kreeg de kop: Integratie Arabische vluchtelingen mislukt.
"Dat gaf veel ophef. De krant had nog nooit zoveel lezersbrieven. Ik kreeg duizenden reacties: eindelijk zegt iemand het. Eindelijk iemand die geen nazi en geen rechts iemand is en de realiteit beschrijft. De enige die dat niet vond was mijn partij." Na 26 jaar verruilde hij de SPD voor de nationalistische partij AfD.
- Nieuwsuur
De verpauperde wijk Kanaap in Essen - Nieuwsuur
Guido Reil verruilde de SPD voor de AfD - Nieuwsuur
Een gloednieuw opvangcentrum voor migranten in Essen-Noord - Nieuwsuur
Joachim Skrypczak is trouw lid van de SPD, maar ook hij ziet de problemen - Nieuwsuur
Wolfgang Kintscher ziet de spagaat waarin de SPD zich bevindt
Toch zijn er in de wijk nog trouwe SPD-stemmers te vinden, zoals Joachim Skrypczak. Maar zelfs bij die aanhang valt kritiek te bespeuren.
"Hier heb je veel misstanden. Het is er vies, gebouwen worden niet onderhouden. En dan heet het: we hebben geen geld. En als er dan vluchtelingen komen, dan worden er plotseling miljoenen uitgegeven en dan zeggen de burgers: waar komt dat geld vandaan?"
De vluchtelingenstroom was de druppel die de emmer deed overlopen.
Journalisten van de regionale krant zien dat de SPD zich in spagaat bevindt. Zo ook Wolfgang Kintscher.
"Er is de laatste jaren veel opgekropt. De vluchtelingenstroom was de druppel die de emmer deed overlopen. Als de SPD haar eigen waarden niet wil verraden dan moet ze natuurlijk blijven zeggen: we staan voor een vriendelijke opvang van de vluchtelingen, we zien geen alternatief, we denken Europees."
Maar voor veel kiezers is juist dat het probleem. De SPD is sociaal voor vluchtelingen, maar negeert de gevolgen voor de achterban.
